Экологиялық дүниетаным негіздері

Сипаттама: Биосфера тепе-теңдігін жан-жақты қарастыратын, оның бұзылу себептерін болжайтын, анықтайтын және тепе-теңдіктен ауытқудың қоршаған ортаға әсерін зерттейтін ғылым саласы. Табиғат ресурстарын пайдаланудың жаңа жобалары жасалынып, оған экологиялық тұрғыдан сараптама жасалғанда ғана қоршаған орта – ауа, жер және судың пайдалануға жарамсыздануына жол берілмей, табиғи шикізаттарды пайдаланудың экологиялық қауіпсіздігіне қол жеткізуге болады. Экология және тұрақты даму әлем тұрғындарының қазіргі және келешектегі қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған экономикалық, әлеуметтік, экологиялық даму моделі. Қазіргі тұрақты дамуда экологияның адамзатты қоршаған ортаның қарым-қатынасын түсінудегі маңызы өте жоғары. Ғылыми-техникалық үдеудің экологиялық кері салдары техникалық және экологиялық саяси мәселелерді шешудегі қателіктерден, антропогендік әсерлердің экологиялық салдарын және экономикалық шығынды дұрыс бағаламаудан туындайды.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Курстың негізгі мақсаты-табиғатты ұтымды пайдаланудың және табиғат пен қоғамның тұрақты дамуының негізгі заңдылықтары туралы тұтас түсінік қалыптастыру

Міндет

• Пәнді оқытудың міндеттері: әр түрлі деңгейдегі экожүйелердің, тұтастай биосфераның және олардың тұрақтылығының негізгі заңдылықтарын зерттеу. Қоғам мен табиғаттың өзара әрекеттесуіне экологиялық таза императивті қалыптастыру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Табиғи және антропогендік экологиялық процестерді және оларды реттеудің ықтимал жолдарын анықтау және талдау; - биосфераның тұрақтылығын сақтау және апатты дағдарыстарсыз қоғамды дамыту мақсатында адамдардың дәстүрлі шаруашылық жүргізу нысандары мен өмір салтын жоспарлы түрде өзгертуге бағытталған адамзаттың тұрақты дамуының қазіргі заманғы тұжырымдамалары мен стратегияларында бағдарлану; - тірі организмдер мен қоршаған ортаның өзара іс-қимылының заңдылықтары туралы алынған білімді қолдану тұрақты дамуды сақтау үшін практикалық қызметте.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Қазіргі заманғы маман дүлей зілзалалардың, авариялар мен апаттардың салдарын жою жөніндегі жұмыскерлердің, өндірістік персоналдың және халықтың экологиялық қауіпсіздігі мен тіршілік әрекетінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша туындайтын міндеттерді табысты шешуге дайын болуға тиіс.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Нормативтік-техникалық және нормативтік-экологиялық құжаттаманы орындау, қоршаған ортаны бақылау әдістерін болжау және әзірлеу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Өзінің өндірістік және қоғамдық қызметін кәсіби жүзеге асыру және қоршаған орта мониторингі саласында әдістер мен бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• ҚОҚ схемаларын, аспаптарын, аппараттары мен жүйелерін әзірлеу және жобалау әдістемесіндегі білімдерін жетілдіру. Озық ғылыми әдістер саласындағы білімді жетілдіру және оларды проблемаларды жедел шешу үшін қажетті деңгейде пайдалану.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді: - интерактивті дәріс (оқытудың мынадай белсенді нысандарын қолдану: жетекші (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; миға шабуыл жасау; уәждемелік сөз сөйлеу); - берілген жағдайлар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - ізденіс-зерттеу (оқу үрдісіндегі студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Тема 1
• Тема 2
• Тема 3
• Тема 4
• Тема 5
• Тема 6
• Тема 7
• Тема 8
• Тема 9

Негізгі әдебиет

• 1. Кодекс Республики Казахстан от 2 января 2021 года «Экологический кодекс Республики Казахстан». 2. Дерябо С.Д. Природный объект как "значимый другой". - Даугавпилс, 1995. 3. Ясвин В.А. Исследование структурных характеристик личностного отношения к природе // Психологический журнал. - 1995. - Т.16. №3. - С. 70-73. 4. Ясвин В.А. Особенности личностного отношения к природе в подростковом и юношеском возрасте // Вопросы психологии. - 1995. - №4. - С. 19-28. 5. Дерябо С.Д., Ясвин В.А. Экологическая педагогика и психология. - Ростов-на-Дону: "Феникс", 1996.- 480 с. 6. Ясвин В.А. Психология отношения к природе. - Москва: "Смысл", 2000. - 456 с. 7. Ясвин В.А. Образовательная среда: от моделирования к проектированию. - Москва: "Смысл", 2001. - 356 с. 8. Дерябо С.Д., Ясвин В.А. Современные тенденции в развитии стратегий экологического образования // Экологический вестник. - Бишкек: 2001. - № 5-6, сентябрь-декабрь. - С. 24-29. 9. Ясвин В.А. Практикум по психологической диагностике экологического сознания. Приложение к Программе дополнительного профессионального образования "Основы формирования экологической культуры населения". - Москва: ЦЭПР, 2003. - 32 с. 10. Павлова Т.Н. Биоэтика в высшей школе. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 1998. - 128 с. 11. Родерик Нэш. Права природы. История экологической этики. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2001. - 180 с. - (История охраны природы. Вып. 26). 12. Борейко В.Е. Прорыв в экологическую этику, издание третье, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2003. - 228 с. 13. Этико-эстетический подход в охране дикой природы и заповедном деле. Из отечественных классических работ, сост. В.Е. Борейко, издание второе, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 1999. - 260 с. 14. Борейко В.Е. Введение в природоохранную эстетику, издание третье, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2001. - 200 с. 15. Борейко В.Е., Поминова Е.В. Зарубежные философы дикой природы. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2000. - 124 с. 16. Борейко В.Е. Философы дикой природы и природоохраны, издание второе, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2004. - 160 с. 17. Борейко В.Е. Постижение экологической теологии, издание второе, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2003. - 128 с. 18. Хрибар С.Ф. Экологическое в Библии. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2003. - 96 с. 19. Лицо Бога в дикой природе. Стихи и проза, сост. В. Борейко. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2003. - 44 с. 20. Морохин Н.В. Фольклор в традиционной региональной экологической культуре Нижегородского Поволжья. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 1997. - 224 с. 21. Морохин Н.В. Гусиная дорога. Размышления о судьбе природно-культовых памятников. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2003. - 180 с. 22. Шарлемань Н.В. Природа и люди Киевской Руси, сост. В. Борейко. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 1997. - 166 с. 23. Коваленко И.М. Священная природа Крыма (очерки культово-природоохранных традиций народов Крыма). - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2001. - 96 с. 24. Борейко В.Е. Святилища дикой природы, издание второе, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 1998. - 112 с. 25. Борейко В.Е. Охрана вековых деревьев, издание второе, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2001. - 96 с. 26. Борейко В.Е. Подобайло А.В., Руденко В.Ф. Защита местных природно-исторических святынь. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2002. - 144 с. 27. Борейко В.Е. Лесной фольклор. Древа жизни и священные рощи, издание второе, дополненное. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2003. - 224 с. 28. Борейко В.Е. Экологические традиции, поверья, религиозные воззрения славянских и других народов, издание третье, дополненное. Том 1. - Киев: Киевский эколого-культурный центр, 2003. - 160 с. 29. Борейко В.Е., Грищенко В.Н. Экологические традиции, поверья, религиозные воззрения славянских и друг