Технологиялық үдерiстер параметрлерiн адапттивтi болжамдау әдiстерi
Сипаттама: Пәнде алдыңғы кезеңде жасалған және әртүрлі ақпараттық құндылықтарды есепке ала отырып, болжамдардың нәтижесін есепке ала отырып өзгеретін жағдайларға жылдам әрекет ете алатын өздігінен реттелетін математикалық үлгілерді жасауға мүмкіндік беретін адаптивті болжау әдістері оқытылады. Техникалық жұмыс жүйелерінің жағдайын қысқа мерзімді болжаудың адаптивті әдістерін қолдану қарастырылуда.
Кредиттер саны: 6
Пререквизиты:
- Техникалық жүйелерді автоматтандыру
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 30 |
| Практикалық жұмыстар | |
| Зертханалық жұмыстар | 30 |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 90 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Кәсіптік пәндер
Мақсат
- «Технологиялық процестердің параметрлерін болжаудың бейімделу әдістері» курсын оқудың мақсаты – технологиялық процестердің параметрлерінің өзгеруін жоғары дәлдікпен болжауға мүмкіндік беретін болжау әдістері мен тәсілдерін меңгеру және түсіну.
Міндет
- изучение основных понятий и принципов адаптивного прогнозирования параметров технологических процессов, преимуществ и ограничений адаптивных методов прогнозирования параметров технологических процессов;
- освоение методов адаптивного прогнозирования, включая методы авторегрессии, скользящей средней, экспоненциального сглаживания и другие;
- освоение алгоритмов и программных инструментов для проведения адаптивного прогнозирования;
- приобретение навыков применения адаптивных методов прогнозирования на примере реальных технологических процессов;
- формирование навыков оценки качества прогнозов и анализа результатов.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Технологиялық процестердің параметрлерін болжаудың адаптивті әдістерінің теориялық негіздерін сипаттаңыз.
- Негізгі ұғымдарды түсіндіріңіз және адаптивті болжау әдістерінде қолданылатын модельдерді салыстырыңыз.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Оңтайлы нәтижелерді алу үшін әртүрлі алгоритмдер мен болжау әдістерін зерттеп, іс жүзінде қолданыңыз
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Деректердің үлкен көлемін талдаңыз, сәйкес статистикалық модельдерді таңдап, олардың тиімділігін тексеріңіз.
- Алынған болжау нәтижелерін сыни тұрғыдан бағалаңыз және осы нәтижелер негізінде негізделген шешімдер қабылдаңыз.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- ғылыми-зерттеу және жобалау жұмыстарын ұйымдастыруға, командаға басшылық жасауда тәжірибе мен дағдыларды пайдалану 2. өздерінің пәндік саладағы негізгі мәселелерді түсініп, оларды шешу әдістері мен құралдарын таңдау 3. өзгеретін жағдайларға бейімделу, жинақталған тәжірибені асыра бағалау, олардың мүмкіндіктерін талдау.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Қолда бар мәліметтерді және заманауи құралдарды пайдалана отырып, бейімделу әдістеріне негізделген технологиялық процесс параметрлерін болжаудың әртүрлі мәселелерін шешу.
Оқыту әдістері
Оқыту сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану қарастырылады: - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: жетекшілік ететін (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтар немесе оқу фильмдерін көрсету; миға шабуыл; мотивациялық сөйлеу) ; - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайларды дамыту сценарийлерін құру; - ақпарат және коммуникация (мысалы, кәсіби қолданбалы бағдарламалық пакеттерді пайдаланатын компьютерлік сыныптағы сабақтар); - ізденушілік және зерттеушілік (оқу процесі кезіндегі студенттердің өз бетінше зерттеушілік әрекеті); - тәрбие мәселелерін шешу.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Лабораторные работы 1-7 | 0-100 |
| 2 рейтинг | Лабораторные работы 8-15 | 0-100 |
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Работа на лабораторных занятиях | Проявлена превосходная теоретическая подготовка. Необходимые навыки и умения полностью освоены. Результат лабораторной работы полностью соответствует её целям. | Проявлена хорошая теоретическая подготовка. Необходимые навыки и умения в основном освоены. Результат лабораторной работы в основном соответствует её целям. | Проявлена удовлетворительная теоретическая подготовка. Необходимые навыки и умения частично освоены. Результат лабораторной работы частично соответствует её целям. | Проявлена неудовлетворительная теоретическая подготовка. Необходимые навыки и умения не освоены. Результат лабораторной работы не соответствует её целям. |
| Устное собеседование | В ответе качественно раскрыто содержание темы. Ответ хорошо структурирован. Прекрасно освоен понятийный аппарат. Продемонстрирован высокий уровень понимания материала. Превосходное умение формулировать свои мысли, обсуждать дискуссионные положения. | Основные вопросы темы раскрыты. Структура ответа в целом адекватна теме. Хорошо освоен понятийный аппарат. Продемонстрирован хороший уровень понимания материала. Хорошее умение формулировать свои мысли, обсуждать дискуссионные положения. | Тема частично раскрыта. Ответ слабо структурирован. Понятийный аппарат освоен частично. Понимание отдельных положений из материала по теме. Удовлетворительное умение формулировать свои мысли, обсуждать дискуссионные положения. | Тема не раскрыта. Понятийный аппарат освоен неудовлетворительно. Понимание материала фрагментарное или отсутствует. Неумение формулировать свои мысли, обсуждать дискуссионные положения. |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Основы адаптивного прогнозирования
- Методы временных рядов в адаптивном прогнозировании
- Адаптивная фильтрация в прогнозировании технологических процессов
- Адаптивные нейронные сети в прогнозировании параметров процессов
- Адаптивная регрессия в прогнозировании технологических параметров
- Адаптивное скользящее среднее в прогнозировании процессов
- Адаптивное экспоненциальное сглаживание в прогнозировании технологических параметров
- Адаптивный калмановский фильтр в прогнозировании процессов
- Адаптивная кластеризация в прогнозировании технологических параметров
- Адаптивный контроль и индикация в прогнозировании процессов
- Адаптивная оптимизация процессов в прогнозировании технологических параметров
- Адаптивная регулировка и управление в прогнозировании процессов
- Адаптивные экспертные системы в прогнозировании технологических параметров
- Адаптивное преобразование фурье в прогнозировании процессов
- Применение адаптивных методов прогнозирования в реальных технологических системах
Негізгі әдебиет
- Адаптивные системы управления: учебное пособие / А.Р. Гайдук, Е.А. Плаксиенко; Южный федеральный университет. – Ростов-на-Дону; Таганрог: изд-во ЮФУ, 2018. – 120с.
- Акулов А.В. Адаптивные методы прогнозирования параметров технологических процессов: учебное пособие. – Москва: Издательство МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2012.
- Кочаров A.C., Линецкий A.В., Земцова Е.С. Адаптивные методы прогнозирования параметров технологических процессов: учебно-методическое пособие. – Москва: Издательство МЭИ, 2009.
Қосымша әдебиеттер
- Завьялова И.Б. Адаптивные методы прогнозирования параметров в технологических процессах: монография. – Москва: Наука, 2006.
- Чжан Убун, Чжу Наикен, Хуан Гушэн. Адаптивные методы прогнозирования параметров технологических процессов: научно-практическое пособие. – Пекин: Издательство Науков, 2016.
