Физикалық металтану

Сипаттама: Ұнтақтардың (түйіршіктердің) және олардан пісірілген материалдардың макро-, микро-, суб - және наноқұрылымдарын қалыптастыру бойынша теориялық ақпаратты қамтиды. Кристалдану, сегрегация процестерінің ерекшеліктеріне назар аударылады. Беріктендірудің дисперстік механизмінің беріктендіру эффектісінің есепьеу әдістемесі келтіріледі. Реакторлық, медициналық және бағалы материалдарды алу саласындағы инновациялық әзірлемелердің нәтижелері келтіріледі.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Металдар физикасы және металлтану

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Магистрант үшін "құрамы - құрылымы - қасиеттері" заңдылықтары туралы терең физикалық түсінік жүйесін қалыптастыру. Ғылыми және педагогикалық қызмет дағдыларын қалыптастыру. Ұнтақтау металлургиясы саласында инновациялық технологияларды зерттеу мен енгізуге қатысты ғылыми және инженерлік міндеттерді шешу кезінде теориялық білімді бекіту.

Міндет

• Магистрантты технологиялық үрдістерді талдау, материалдарды құрастыру, ұнтақтау металлургиясы саласында ҒЗТКЖ жүргізу кезінде алған білімдерін пайдалануды үйрету.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Кристалдану процестері
• Қатайту механизмдері
• Агломерленген материалдардың құрылымын қалыптастыру

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Агломерацияланған материалдарды алудың технологиялық процестерін әзірлеу
• Технологиялық процестердің техникалық-экономикалық негіздемесі
• Ұнтақтар мен агломерленген материалдардың сапасын зерттеу
• Ғылыми зерттеулерді жоспарлау және ҒЗЖ нәтижелерін өңдеу

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Заманауи теориялар мен әдістерді қолдана отырып, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жоспарлау
• Металлургия саласындағы жетістіктерді талдау
• Ғылыми танымның шекарасын кеңейтетін жаңа идеяларды қалыптастыру және оларды ғылыми қоғамдастыққа тарату
• Заманауи компьютерлік технологияларды пайдалана отырып, аналитикалық және эксперименттік ғылыми қызмет дағдыларына ие болу; зерттеу нәтижелерін жоспарлау және болжау

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Ғылыми форумдарда көпшілік алдында сөйлеу
• Ғылыми жазу және ғылыми коммуникация дағдылары
• Ғылыми жобаларға қатысу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Ғылыми және педагогикалық қызмет саласында, теориялық және эксперименттік зерттеу әдістемелерінде құзыретті болу

Оқыту әдістері

Дәстүрлі оқу қызметінің технологиялары (дәріс-семинар)

Оқу-кәсіптік қызмет технологиялары

Дамытушылық оқыту технологиялары

Сараланған оқыту технологиясы

Іскерлік ойын технологиясы

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе
• Металдардың атомдық-кристалды құрылымы
• Кристалл торларының түрлері мен параметрлері
• Кристалдық тордың ақаулары
• Түйіршіктердің субқұрылымын қалыптастыру
• Түйіршіктердің қатаю ерекшеліктері
• Түйіршіктердің наноқұрылымын қалыптастыру
• Күшейту механизмдері
• Металдардағы дисперсті арматуралау фазалары
• Ішкі тотығу арқылы дисперсті фазаның қалыптасуы
• Ерітінділерден химиялық тұндыру арқылы дисперсті фазаны қалыптастыру

Негізгі әдебиет

• Шепелевич В. Физика металлов и металловедение. Лабораторный практикум. Учебное пособие. — Минск: Высшая школа, 2012 г. — 166 с.
• Арзамасов Б.Н. Материаловедение: Учеб. для вузов / Б.Н. Арзамасов, В.И. Макарова, Г.Г. Мухин и др. М.: Изд-во МГТУ им. Н.Э. Баумана. 2008. 648 с.
• Фетисов Г.П. Материаловедение и технология металлов / Г.П. Фетисов, М.Г. Карпман, В.М. Матюнин и др. М.: Высш. шк. 2001. 640 с.
• Фистуль В.И. Новые материалы (состояние, проблемы и перспективы): Учебное пособие для вузов. / Фистуль В.И. М.: МИСИС. 1995. 142 с.
• Гусев А.И. Наноматериалы, наноструктуры, нанотехнологии. / Гусев А.И. М.: Физматлит. 2005. 301 с.
• Новиков И.И., Золоторевский В.С., Портной В.К., Белов Н.А., Ливанов Д.В., Медведева С.В., Аксенов А.А., Евсеев Ю.В. Металловедение. Учебник. В 2-х томах. Т. I. М.: МИСиС, 2009. — 496 с.
• Б.В. Сырнев. Физическое металловедение: Конспект лекций. – Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2008

Қосымша әдебиеттер

• М.В. Белоус, М.П. Браун. Физика металлов. – Киев: Вища школа,1986. - 343 с.
• К.И. Портной, Б.Н. Бабич. Дисперсноупрочненные материалы. – М.: Металлургия, 1974. - 199 с.
• Д.Ж. Мартин. Микромеханизмы дисперсного твердения сплавов. –М.: Металлургия, 1983. - 165 с.
• Купрекова Е.И. Физика твердого тела. Сборник заданий: учебное пособие / Е.И. Купрекова; Томский политехнический университет. − Томск: Изд-во Томского политехнического университета, 2014. – 172 с.