Минералдық шикізатты өңдеудің заманауи мәселелері

Сипаттама: "Пайдалы қазбаларды байытудың қазіргі заманғы мәселелері" пәні теориялық материалдарды, әртүрлі минералды шикізаттарды, оның ішінде кен және кен емес ежелгі кен орындарын, алтын және сирек металдар кен орындарын, техногендік қалдықтарды және металлургия өндірісінің өнеркәсіптік өнімдерін байыту және өңдеу мәселелерін қамтиды.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Химия

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Магистранттарды оқыту процесінде минералды шикізаттың заттық құрамын зерттеу саласында кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру.

Міндет

• Кенді және кенсіз минералды шикізатты, құрамында алтыны бар және сирек металды кен орындарын, техногенді қалдықтар мен металлургиялық өндірістің өнеркәсіптік өнімдерін өңдеу кезінде проблемалар мен оларды шешу тәсілдері туралы теориялық түсініктерді қалыптастыру білім алушылардың байыту әдістерін таңдау және байыту схемаларын есептеу дағдыларын меңгеруіне жағдай жасау.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Пайдалы компоненттерді алудың интеграцияланған технологиясын әзірлеудің маңызды факторы ретінде минералды шикізатты өңдеу үрдістерін талдау
• Қолданыстағы зерттеу әдістерін жетілдіру, ұсыну және негіздеу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Пайдалы қазбаларды өңдеудің негізгі және көмекші процестерін білу, минералдық шикізатты, әсіресе нашар және техногенді өңдеу технологиясында кейіннен қолдану үшін материал құрамын анықтаудың негізгі принциптерін түсіну.
• Өнім сапасын басқарудың жолдарын, шараларын және құралдарын таңдау үшін технологиялық процестерге талдау жүргізу

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Толық технологиялық циклды талдау және технологиялық процестерді жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Шетелдік сала мамандарымен (металлургтер, геологтар) кәсіби қарым-қатынас жағдайында тілдік және коммуникациялық құралдарды еркін таңдау және тиімді пайдалану

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Жаңа білім мен іс-әрекет әдістерін игеруде ынталылық, өзін-өзі ұйымдастыру және мақсаттылық қабілеттерін дамыту.
• - Ғылыми-зерттеу қызметі мен болашақ магистрлік диссертация процесінде қажетті ақпаратты іздеу, талдау және дәлелді бағалау дағдыларын меңгеру.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану көзделеді:

Оқытудың белсенді әдістері: кейс-стади, проблемалық оқыту.

Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиялары

Эльконин-Давыдов дамыта оқыту технологиясы

Интернеттің бағдарламалық ресурстарына негізделген оқыту технологиялары

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Тау-кен өнеркәсібінің дамуының қазіргі заманғы тенденциялары
• Минералды шикізатты кешенді пайдалану: негізгі принциптері мен бағыттары
• Минералды шикізат пен металлургияның өнеркәсіп өнімдерінің қалдықтарын қайта өңдеу
• Рудалы емес пайдалы қазбалар кен орындарын игеру мәселелері
• Отқа төзімді кендер мен концентраттардан алтын алу мәселелері
• Сирек кездесетін металл шикізатын кешенді өңдеу мәселелері
• Баланстан тыс кендерден және өнеркәсіп қалдықтарынан асыл металдарды алу
• Отқа төзімді сульфидпен тотыққан полиметалл кендерін өңдеу мәселелері
• Тау-кен кәсіпорындарының қалдықтары және олардың қоршаған ортаға қауіптілігін кешенді бағалау
• Өңдеу кәсіпорындарының ескірген қалдықтарынан түсті металдарды алу
• Қара металл кендерін (темір, марганец, хром) өңдеу технологиялары
• Сирек металдардың (қалайы, вольфрам, молибден) кендерін өңдеу технологиялары
• Ауыр түсті металдар кендерін өңдеу технологиялары
• Құрамында аполярлы минералдары бар кендерді өңдеу технологиялары
• Минералды шикізатты өңдеудегі экологиялық қауіпсіздік мәселелері

Негізгі әдебиет

• Крупные месторождения Казахстана [Текст] : научное издание. - Астана : [б. и.], 2003. - 134 c. : карты, табл. - 6440 т.
• Абрамов А. А.Переработка, обогащение и комплексное использование твердых полезных ископаемых : учебник. Т.2. Технология обогащения полезных ископаемых / А.А Абрамов . - М. : МГГУ, 2004. - 510 c. : рис., табл. - (Высшее горное образование). - Библиогр.: с. 498-500.
• Хопунов Э.А. Теория и практика избирательной переработки минерального и техногенного сырья. М.: Нобель Пресс.Lennex Corp,2014. 343 с
• Переработка, обогащение и комплексное использование твердых полезных ископаемых : Учеб. для ВУЗов / А.А. Абрамов.Переработка, обогащение и комплексное использование твердых полезных ископаемых : учебник, Т.1 : Обогатительные процессы и аппараты / А. А. Абрамов . - М. : МГГУ, 2001. - 470 с.
• Адно Ю.Н. Горно - металлургический комплекс Казахстана: проблемы и перспективы развития.//Россия и новые государства Евразии.-2021 г.-№2.- С.99-114.
• Технология обогащения руд цветных металлов[Электронный ресурс]: конспект лекций/Н.К.Алгебраистова Н.К., А.А.Кондратьева - Красноярск:ИПК СФУ.-2011.-

Қосымша әдебиеттер

• Агошков, М. И.Разработка рудных и нерудных месторождений [Текст] : учебник для горных техникумов / М.И. Агошков, С.С. Борисов, В.А. Боярский. - 3-е изд., перераб. и доп. - М. : Недра, 1983. - 418 с. - Библиогр.: с. 418.
• Техногенное минеральное сырье рудных месторождений Казахстана : справочник / Х.А.Беспаев, С.К.Каюпов, Ю.С.Парилов и др; Ред. А.А.Абдулин, Ред. Х.А.Беспаев, Ред. Э.С.Воцалевский. - Алматы : [б. и.], 2000. - 122 c.
• Алшанов Р. А.Казахстан на мировом минерально-сырьевом рынке: проблемы и их решение : Аналитический обзор / Р.А.Алшанов. - Алматы : [б. и.], 2004. - 219 c.
• Сулейменов Е.З.Современное состояние мирового рынка редкоземельных и отдельных категорий редких металлов : обзор. исследование / Е. З. Сулейменов, Л. М. Еремеева, М. С. Тасекеев. - Алматы : НЦ НТИ, 2009. - 167 с.
• Абрамов . А.А. Пути развития теории обогатительных процессов и создания инновационных технологий комплексного использования сырья.-М.: Недропользование XXIвек.-2009 г.- С.65-73
• Брагин А.А., Черданцев В.А. Современные проблемы и тенденции развития добычи рудного золота.- Новосибирск: Вестник НГУЭУ.- 2015 г. - №2.-С.308-316