Жол қозғалысындағы зияткерлік көліктік жүйелер

Сипаттама: Жол жүрісіндегі интеллектуалдық көлік жүйелері ірі қалалардағы көше-жол кешенінің ажыратылмайтын бөлімі болып табылады. Қазіргі уақытта жол қозғалысының тиімділігін көтермелеу үлкен дәрежеде басқарудың барлық деңгейлерінде көлік және жаяу жүргіншілер ағынын сапалы басқару резервтерін ашу арқасында жүзеге асу керек.

Кредиттер саны: 6

Пререквизиты:

• Көліктегі басқару жүйесі

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Жол жүрісіндегі интеллектуалдық көлік жүйелерін ұйымдастыру және дамыту саласында негізгі түсініктер мен бағытты қалыптастыру, көлік үрдісін ұйымдастыру және басқаруда пайдаланылатын бар интелектуалды жүйелермен танысу пәнді оқытудың мақсаты болып табылады (ИКЖ).

Міндет

• «Жол жүрісіндегі интеллектуалдық көлік жүйелері» пәнін оқыту үрдісінде келесідей мақсаттар қойылады: - ИКЖ құрамының негізгі элементтерін оқу; - ИКЖ жүйесі мен құрылымын және олардың өзара әрекеттестігін оқу; - ИКЖ қолдану тәсілдерін оқу; - интеллектуалдық көлік жүйелерін қолдануда оңтайландыру өлшемдерін оқу; - интеллектуалдық көлік жүйелерін қолдану ортасын оқу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• ҚР көлік кешенін техникалық және технологиялық қамтамасыз етудің заманауи деңгейі; көлік қызметін ақпараттық қамтамасыз етуді құқықтық және нормативтік-техникалық реттеудің қазіргі жай-күйін; қолданыстағы ақпараттандыру және көлік процесін автоматтандыру жүйелерін жетілдіру жөніндегі негізгі бағыттар мен қажетті шараларды айқындайды.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• белгіленген жылдамдықпен берілген мөлшерде көліктің қауіпсіз және үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ету; міндетті түрде қозғалыс қауіпсіздігін, тасымалданатын жүктердің сақталуын, техникалық құралдарды жоғары тиімді пайдалануды сақтай отырып, жүк және жолаушылар тасымалдарының белгіленген көлемдерін орындауды қамтамасыз ету мақсатында автоматтандырылған жүйелерді қолдану негізінде тасымалдау процесін басқару.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• ұлттық ЗКЖ құру қағидаттары туралы; ГЛОНАСС-Ұлттық зияткерлік көлік жүйесінің іргетасы ретінде.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• дербес, жеке жұмысқа дайындық, өзінің кәсіби құзыреті шеңберінде шешімдер қабылдау; ақпараттық технологияларды пайдалануға дайындық.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• ЗКЖ саласында теориялық және практикалық білім алу, ЗКЖ дамуының әлемдік үрдістерін білу негізінде кәсіби міндеттерді шешу және зерттеудің перспективалық әдістерін білу және қолдана білу.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді:: - Сабақтар білім алушыларды білімді іздеу мен басқаруға тартуға, Міндеттерді өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін белсенді және шығармашылық нысандарда өткізіледі, оның ішінде: - оқу-зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникативтік технологиялар (пікірталас, оқу дебаттары); - ақпараттық-коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан білім беру) технологиялар.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе
• ИКЖ саласындағы негізгі ұғымдар
• ИКЖ саласындағы әзірлемелердің қазіргі жай-күйі
• Its архитектурасы
• Жол қозғалысы қауіпсіздігін арттырудың заманауи зияткерлік жүйелері
• Елді мекендерде және автомагистральдарда жол қозғалысын ұйымдастырудың зияткерлік жүйелері
• Елді мекендерде және автомагистральдарда жол қозғалысын ұйымдастырудың зияткерлік жүйелері
• ИКЖ шеңберінде Ақпараттық жүйелерді интеграциялау
• Жол тоннельдерінің ақпараттық жүйесі ИКЖ құрамдас бөлігі ретінде
• ИКЖ-дағы коммуникациялық инфрақұрылым
• Зияткерлік көлік құралдарын құрудағы әлемдік тәжірибе
• Интеллектуалды көлік құралының ішкі жүйелері
• Интеллектуалды көлік құралының сыртқы жүйелері
• Көлік жағдайының мониторингі
• Қазақстанда ИКЖ дамыту

Негізгі әдебиет

• 1. Власов В.М., Николаев А.В., Постолит А.В., Приходько В.М. Информационные технологии на автомобильном транспорте. – М.: Наука, 2006. – 283 с. 2. Интеллектуальные транспортные системы в автомобильно-дорожном комплексе/ В.М.Приходько и др.; под общ. ред. В.М.Приходько; МАДИ. – М: Мэйлер, 2011. – 487 с. 3. Жанказиев, С.В. Интеллектуальные транспортные системы: учеб. пособие / С.В. Жанказиев. – М.: МАДИ, 2016. – 120 с. 4. Интеллектуальные транспортные системы : учебное пособие / С. А. Андронов, В. А. Фетисов. — Саратов : Ай Пи Ар Медиа, 2019. - 260 c. - Текст : электронный //Электронно-библиотечная система IPR BOOKS : [сайт]. - URL:http://www.iprbookshop.ru/86674.html. - Режим доступа: для авторизир. пользователей

Қосымша әдебиеттер

• 1. Геоинформационные системы в дорожном хозяйстве: Справочная энциклопедия дорожника (СЭД). Т. 6./ А.В.Скворцов, П.И.Поспелов, В.Н.Бойков, С.П. Крысин. – М.: ФГУП «Информавтодор», 2006. – 372 с. 2. Пегин, П. А. Современные тенденции развития бортовых интеллектуальных транспортных систем: моногр. / П. А. Пегин, Д. В. Капский, В. В. Касьяник, В. Н. Шуть; СПбГАСУ. – СПб., 2019. – 198 с. 3. Шуть В.Н., Персиа Лука Интеллектуальные робототехнические транспортные системы / В.Н. Шуть, Л. Персиа. − Брест: Издательство УО «БрГТУ», 2017. − 196 с. 4. Интеллектуальные транснорные системы : учебное пособие /сост.: Н. С. Сембаев, Н. Д. Ставрова. - Павлодар : Кереку, 2016.-99 с 5. Евстигнеев Игорь Анатольевич Интеллектуальные транспортные системы на автомобильных дорогах федерального значения России. – М. Издательство Перо, 2015. – 132 с. 6. Интеллектуальные транспортные системы железнодорожного транспорта (основы инновационных технологий) [Текст]: пособие /В. В. Скалозуб, В. П. Соловьев, И. В. Жуковицкий, К. В. Гончаров. –Д. : Изд-во Днепропетр. нац. ун-та ж.-д. трансп. им. акад. В. Лазаряна, 2013. – 207 с.