Автомобиль құрылысындағы экологиялық жүйелер

Сипаттама: Автомобильдерді пайдалану барысында пайдалану газдарының уытты компоненттерін бейтараптандыру жүйелері және уытты заттардың эмиссиясын азайтудың құрылымдық шешімдері қарастырылған.

Кредиттер саны: 2

Пререквизиты:

• Көлік техникасын техникалық пайдалану негіздері

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Осы пәнді оқытудың мақсаты экологиялық стандарттар мен регламенттердің орындалуын қамтамасыз ететін автомобиль құрылымын, автокөліктік экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған автомобильдердің даму тенденциясын зерделеу, жобалау принциптерін, пайдалану ережелерін, қызмет көрсету дағдысын игеру

Міндет

• Автомобильдерің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жүйелерді жобалау, дайындау және пайдалану саласындағы мамандық бойынша кәсіби қызмет үшін тәжірибелік дағдылар мен құзыреттерді қалыптастыру

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Автомобильдердің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қолданылатын бар құрылғылардың, жүйелердің, аппараттар мен аспаптардың мақсаты, жұмыс істеу принципі; автомобильдердің экологиялық көрсеткіштерін арттыру үшін автомобильдер мен олардың қызметтік түйіндерінің, жүйелерінің, құралдары мен әдістерінің жаңа концепцияларын дайындау тенденциялары мен бағыттары.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Автомобильді басқарудың электронды блоктарымен ақпараттарды алмасу арқылы жұмысқа қабілеттілігін бақылау мен экологиялық жүйелерін баптау үшін қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз етумен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Автомобильдің қасиеттері туралы пікір қалыптастыру үшін көліктегі ғылыми зерттеулер мен болжау саласында тереңдетілген білімді игеру

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• автомобильдің коммуникативті қасиеттерін меңгеру үшін диагностикалау мен сынау саласында тереңдетілген білімді игеру

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Оқу дағдысын меңгеру мен ары қарай біліктілігін арттыру үшін көліктегі ғылыми зерттеулер мен болжау саласында тереңдетілген білімді игеру

Оқыту әдістері

Использование проблемного обучение, компьютерных технологий (специализированного программного обеспечения диагностического оборудования)

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Основы экологической безопасности автомобиля: определение, цели, задачи и актуальность
• Влияние автомобильного транспорта на окружающую среду: выбросы, шум, отходы
• Токсичность отработавших газов: химический состав и экологические последствия
• Нормативно-правовое регулирование экологической безопасности в автомобильной отрасли
• Современные экологические стандарты автомобилей (Евро-5, Евро-6 и их аналоги в других странах)
• Технологии снижения выбросов углекислого газа и других вредных веществ
• Альтернативные виды топлива: биотопливо, водород, природный газ
• Электромобили и гибридные автомобили: перспективы и ограничения в снижении экологической нагрузки
• Системы рециркуляции выхлопных газов (EGR), каталитические нейтрализаторы, сажевые фильтры
• Аэродинамика и экономия топлива: влияние конструкции автомобиля на экологичность
• Шумовое загрязнение от автотранспорта и методы его снижения
• Рециклинг автомобилей: переработка отработанных материалов и минимизация отходов
• Экологическая сертификация и оценка жизненного цикла автомобиля
• Интеллектуальные транспортные системы и их влияние на экологию
• Перспективные разработки в области экологически безопасного транспорта

Негізгі әдебиет

• Никишин В.Н. Обеспечение экологической безопасности автотранспортного комплекса : учебное пособие / В.Н. Никишин, Е.П. Барыльникова. – Набережные Челны, 2019. – 232 с. Завалко А.Г. Системы управления агрегатами машин: Конспект лекций для студентов специальности 050713. ВКГТУ, 2010, 65 с.
• Безопасность транспортных средств (автомобили)/В.А.Гудков, Ю.Я. Комаров и др. Учебное пособие для вузов. - М.: Горячая линия-Телеком, 2010. - 431с.
• Экологическая безопасность автомобильного транспорта: Учебное пособие / А. А. Филиппов, О. В. Чекмарёва, Е. В. Бондаренко, В. В. Сорокин, И. Ф. Сулейманов, А. А. Гончаров. – Оренбургский гос. ун-т. – Оренбург: ОГУ, 2019. –198 с
• Рябчинский А.И., Трофименко Ю.В., Шелмаков С.В. Экологическая безопасность автомобиля; Под ред. Член-корр. РАН Луканина В.Н./ МАДИТУ. М., 2000. - 95 с

Қосымша әдебиеттер

• Грехов и др. Топливная аппаратура и системы управления дизелей: Учебник для вузов / М.: Легион-Автодата. 2015. – 344 с.
• Гюнтер Г. Диагностика дизельных двигателей. Пер. с нем. Ю. Г. Грудского.-М: «За рулем», 2017 г.- 176 с.
• СТ РК ГОСТ Р 51709-2004, (Автотранспортные средства. Требования безопасности и методы проверки)
• ISO/DIS 7636-3 :1992. Road vehicles – Electrical disturbance by conduction and coupling, part 3
• ISO/DIS 14230-1 Road vehicles – Diagnostic systems - Keyword Protocol 2000– part 1: Physical Layer.
• СТ РК 1811-2011 (Автотранспортные средства. Обязательный технический контроль автотранспортных средсв)
• Bosch. Автомобильный справочник. Пер. с англ.- 2-е изд. Пнрераб. И доп.- М.: ЗАО «КЖИ «За рулем», 2004.- 992 с.