Әлеуметтану

Сипаттама: Әлеуметтану әлеуметтік көңіл-күйді, әртүрлі топтардың немесе тұлғалардың мінез-құлық мотивтерін зерттейді, әлеуметтік жүйені, әлеуметтік нормаларды, құндылықтарды, рөлдерді, мәртебелерді, артықшылықтарды, қоғамдық пікірді және біз "әлеуметтік өмір"деп атайтын көптеген басқа құбылыстарды талдайды. Әлеуметтік өмірді зерттеу үшін әртүрлі құралдар қолданылады.

Кредиттер саны: 2

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	15
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	15
СӨЖ	15
Қорытынды бақылау нысаны	диф.сынақ
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: Міндетті компонент

Цикл: Жалпы білімдік пәндер

Мақсат

• «Әлеуметтану» курсының мақсаты: қоғамның жұмыс істеу және даму заңдылықтары, әлеуметтік институттар мен процестер туралы жүйелі түсінік қалыптастыру, сондай-ақ қазіргі қоғам жағдайында табысты кәсіби және жеке қызмет үшін қажетті әлеуметтік талдау және сыни ойлау дағдыларын дамыту.

Міндет

• Әлеуметтанудың ғылым ретіндегі негізгі ұғымдарымен, категорияларымен және әдістерімен таныстыру. Қазіргі қоғамның әлеуметтік процестерін талдауда және түсіндіруде әлеуметтанудың рөлін көрсету. Қоғам құрылымындағы жеке тұлғаның, топтың және әлеуметтік институттардың орны туралы түсінік қалыптастыру. Әлеуметтік мәселелерді талдау және оларды шешудің жолдарын табу дағдыларын дамыту. Сыни ойлауға және әлеуметтік құбылыстарды ғылыми тұрғыдан бағалау қабілетіне тәрбиелеу. Студенттерді кәсіби салада және күнделікті өмірде әлеуметтанулық білімді қолдануға дайындау. Әлеуметтік жауапкершілікті, толеранттылықты және қарым-қатынас мәдениетін қалыптастыруға ықпал ету.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Оқыту: әлеуметтанудың негізгі ұғымдарын біледі, әлеуметтік құрылым мен стратификациялық жүйелердің қалыптасу себептерін түсінеді, әлеуметтік өзара әрекеттесу және даму заңдылықтарын біледі, социологиялық зерттеулер туралы түсінігі бар.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• социологиялық ақпаратты жинаудың негізгі әдістері туралы алған білімдерін қолдануды біледі, көпшілік алдында сөйлеу, дәлелдеу және талқылау дағдыларына ие. Ақпарат: алынған ақпаратты талдау және бағалау әдістемесін біледі. Компьютерлік технологиялар: жұмыста және өзін-өзі дамытуда заманауи ақпараттық білім беру технологияларын пайдаланады.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Күнделікті, кәсіби және әлеуметтік қызметтің әлеуметтік-мәдени жағдайларын бағалай алады. Фактілерді салыстыра алады, қорытынды жасай алады, өз аргументтерін құра алады, өз ұстанымын айта алады және дәлелдей алады, этика және құқық нормаларына сәйкес әртүрлі жыныстардың, этностардың және діндердің өкілдерімен қарым-қатынас жасауды біледі.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Көпшілік алдында сөйлеу, пікірталас жүргізу дағдылары қалыптастырылды. топта жұмыс істей алады, шағын топтың жұмысын қалай ұйымдастыруды біледі, қоғамдық өмірге қатысады.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• мәтіндермен, сайттармен, іздеу жүйелерімен өз бетінше жұмыс істеу дағдысы бар. - өзін-өзі тәрбиелеуге деген қызығушылық дамыды.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Дәріс жазбалары	0-100
	Семинар жұмысы және СӨЖ
	Коллоквиум және бақылау жұмысы
2  рейтинг	Дәріс жазбалары	0-100
	Семинар жұмысы және СӨЖ
	Коллоквиум және бақылау жұмысы
Қорытынды бақылау	диф.сынақ	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз
ауызша жауап	Материалды талдау, салыстыру арқылы сұрақтарға толық, жан-жақты жауап беріледі.	Толық егжей-тегжейлі жауап берілді, бірақ материалды талдау және салыстыру қолданылмады, толық емес жауап берілді.	Жауаптар толық емес, логикалық қателер бар	Жауаптары дұрыс емес, логикалық қателер, тапсырмалар орындалмаған
бақылау жұмысы, шарттар бойынша диктант	Барлық теориялық сұрақтарға дұрыс және толық жауаптар беріледі; Материал логикалық жүйелілікті сақтай отырып сауатты берілген; Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін көрсетті. Шарттары дұрыс жазылған.	Барлық теориялық сұрақтарға дұрыс, бірақ толық емес жауаптар берілді, тапсырманың мағынасын өзгертпейтін қателіктер жіберілді; тапсырма орындалды, бірақ шамалы теориялық қате жіберілді; мәселенің талдауы жоқ, материал логикалық жүйелілікті сақтай отырып сауатты берілген. Барлық сұрақтар дұрыс, толық жауаптар берілмеді. Барлық анықтамаларға жауап берілмейді. (70-89%)	Теориялық сұрақтарға жауаптар дұрыс, бірақ толық емес, тұжырымдарда қателіктер бар, мәселенің талдауы жоқ; Практикалық тапсырма толық орындалмаған; Материал сауатты берілген, бірақ логикалық жүйелілік бұзылған. Барлық анықтамаларға жауап берілмейді. (50-69%)	Сұрақтардың жауаптарында өрескел қателер бар немесе толтырылғандардың жартысынан азы; Практикалық тапсырма орындалмады; Жауапты баяндау барысында терминологиялық, логикалық, мағыналық қателер жіберіліп, материалды баяндау логикасы бұзылған. Барлық анықтамаларға жауап берілмейді. (0-49%)
Коллоквиум	Сұрақтарға 90-100% дұрыс жауап. Жеке және топтық жұмыста дағдыларын көрсетті.	Жұмыста сұрақтарға 70-89% дұрыс жауаптар берілген. Жеке және топтық жұмыста дағдыларын көрсетті.	Жұмыста сұрақтарға 50-69% дұрыс жауаптар берілген. Жеке немесе топтық жұмыста көрсеткен дағдылары.	Сұрақтарға 00-49% дұрыс жауап. Жеке немесе топтық жұмыс дағдылары жоқ.

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Әлеуметтік әлемді түсінудегі әлеуметтану Әлеуметтануға кіріспе
• Әлеуметтану теорияларына кіріспе Әлеуметтанулық теория
• Әлеуметтанулық зерттеулер Әлеуметтанулық зерттеу дизайны
• Әлеуметтік құрылым және қоғамның стратификациясы Қоғам, теңдік және теңсіздік
• Әлеуметтену және бірегейлік Индивид пен қоғам арасындағы қарым-қатынас
• Отбасы және қазіргі заман Отбасы кроссмәдени және тарихи перспективада
• Девиация, қылмыскерлік және әлеуметтік бақылау Девиация мен әлеуметтік бақылау
• Дін, мәдениет және қоғам Дін: негізгі түсініктер
• Этнос және ұлт әлеуметтануы Әлеуметтік-этникалық қауымдастықтар
• Білім және әлеуметтік теңсіздік Жаһандық перспективадағы білім беру
• Масс-медиа, технологиялар және қоғам Әлеуметтік жүйедегі бұқаралық ақпарат пен бұқаралық коммуникациялар
• Экономика, жаһандану және еңбек Тарихи перспективадағы экономикалық даму
• Денсаулық және медицина Денсаулық және медицинаны зерттеудің әлеуметтанулық бағыты
• Халық, урбанизация және қоғамдық қозғалыстар Жаңғыру және урбанизация
• Әлеуметтік өзгерістер: жаңа әлеуметтанулық пікір-таластар Әлеуметтік өзгеріс

Негізгі әдебиет

• 1. Абдильдина, Х. С. Саясаттану және әлеуметтану : оқу құралы / Х. С. Абдильдина. — Нұр-Сұлтан : Казахский агротехнический университет им. С. Сейфуллина, 2021. — 96 c. — Текст : электронный // Первая образовательная платформа для подготовки высококвалифицированных кадров E-UNI.KZ : [сайт]. — URL: https://e-uni.kz/catalog/books/127647 2. Гридина В. В. Әлеуметтану: теориялық және қолданбалы зерттеулерді жүргізу әдістемесі, әдістері мен техникасы : Оқу құралы / Гридина В. В.. - Самара: Самара мемлекеттік техникалық университеті, EBS ASV, 2020. — 95 c. - мәтін: электрондық / / сандық білім беру ресурсы IPR SMART: [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/105071.html 3. Ильясова, Э. У. Әлеуметтану : оқу құралы / Э. У. Ильясова. — Алматы, Москва : EDP Hub (Идипи Хаб), Ай Пи Ар Медиа, 2025. — 174 c. — ISBN 978-5-4497-3836-3. — Текст : электронный // Первая образовательная платформа для подготовки высококвалифицированных кадров E-UNI.KZ : [сайт]. — URL: https://e-uni.kz/catalog/books/144837 4. Кравченко, А. и. қала әлеуметтануы: теория және әдістеме: оқу құралы / А.и. Кравченко. - Мәскеу: Ай Пи Ар Медиа, 2022. — 509 c. — ISBN 978-5-4497-1773-3. - Мәтін: электрондық / / сандық білім беру ресурсы IPR SMART: [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/123282.html 5. Пирогов, С. в. Әлеуметтану негіздері: оқу құралы / С. В. Пирогов ; редакциялаған В. В. Кашпур. - Томск: Томск мемлекеттік университетінің баспасы, 2022. — 232 c. — ISBN 978-5-907572-11-9. - Мәтін: электрондық / / сандық білім беру ресурсы IPR SMART: [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/125536.htm 6. Сәрсенова, Ж. Н. Әлеуметтану : оқу құралы / Ж. Н. Сәрсенова. — Алматы : Нур-Принт, 2013. — 113 c. — ISBN 978-601-7390-07-5. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/67041.html

Қосымша әдебиеттер

• 1. Әлеуметтану. Жалпы салыстырмалылық негіздері: оқулық / ред. г. в. Осипов, Л. Н. Москвичев. - 2-ші басылым.. және қосымша-М.: Норма, 2015. - 912 Б. 2. Габдуллина к., Раисов Е., 2019 ж. Алматы, МКЕ88, 2019. http://library.atu.kz/files/45294.pdf 3. Дэвид Бринкерхоф, Роуз Уейтс, Сюзан Ортега «Әлеуметтану негіздері» (Essentials of Sociology). – Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 464 б. 4. Джордж Ритцер, Джеффри Степницки «Әлеуметтану теориясы» (Sociological Theory). – Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 856 б. 5. Дэвид Г. Майерс, Жан М. Туенж «Әлуеметтік психология» (Social Psychology). 12-басылым. – Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 648 б. 6. Кравченко Альберт Иванович Әлеуметтану: оқулық / А. и. Кравченко; Мәскеу мемлекеттік университеті. М. В. Ломоносова Мәскеу: Даңғыл, 2020. https://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Sociolog/kravch/01.php 7. Клаус Шваб «Төртінші индустриялық революция» (The Fourth Industrial Revolution). – Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 200 б. 8. Роббинс Стивен, Джадж Тимати «Ұйымдық мінез-құлық негіздері», Алматы 2019, - 488 б. 9. Ядов Владимир Александрович әлеуметтік зерттеу стратегиясы : әлеуметтік шындықты сипаттау, түсіндіру, түсіну: оқу құралы / Мәскеу: ОМЕГА-Л, 2020. http://socialorthodox.info/materials/5_3_Jadov_v_a_sociologicheskoe_issledovanie_metodologija_programma_metody.pdf