Электр машиналары

Сипаттама: Пән қазіргі заманғы электр машиналары мен трансформаторлардың жұмыс істеу принципі негізделетін конструктивтік ерекшеліктер мен заңдар мен ережелерді; трансформаторлар мен электр машиналарының әртүрлі түрлерінің негізгі пайдалану көрсеткіштерін; кәсіби қызмет объектілерінде жабдықты қолдану негіздерін; кәсіби қызмет объектілері жабдықтарының негізгі сипаттамаларын; кәсіби қызмет объектілерінде жабдықты есептеу негіздерін зерделейді. Бұл саладағы білім студенттерге практикалық қызметінде электр машиналары мен трансформаторларды саналы және тиімдірек пайдалануға мүмкіндік береді.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Пәнді оқыту мақсаты – кәсіптік білім берумен қоса мамандардың комплекстік дайындығын қамтамасыз ету, шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, мамандық қиындықтарын жоғары ғылыми дәрежеде шешу және қалыптастыра білу, өз білімдерін өз бетінше жоғарулату және шығармашылықта қолдану. Бұл мақсаттар шығармашылықтың белсенділіктің жоғрылауы және студенттердің өзіндік жұмысы, есептік техникалардың кең қолданысы негізінде орындалады.

Міндет

• ерілген пәнді оқыту міндеттері – электр машиналарының, трансформаторлардың электромеханикалық, электрлік және физикалық сипатын оқыту, тұрақта токтағы машиналардың, асинхрондық, синхрондық машиналардың құрылысын оқыту, машиналардың жүктеме кезіндегі жұмыс тәртібін, апаттық жағдайда электрлік және электромеханикалық ұлғаюды реттеуді оқыту болып табылады.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Электр машиналар және трансформаторлардың негізгі анықтамаларын, принциптерін, заңдарын және конструкциясын білу және казіргі ақпараттық тасқындарда бағдарлай білуі және икемделуі шарт

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Айналымның дағдыларының қазіргі техникамен пайдалана білу, кәсіби қызмет шеңберінде электр машиналар және трансформаторлардың есептерінің әдістерін пайдалану шарт

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Өндірісте қауіпсіздікті сақтау, электр машиналармен трансформаторларды пайдаланып энерго- және қор үнемдеу шараларында қатысу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• От қауіпсіздігі және еңбекті қорғайтын, техника қауіпсіздігі және өндірістік санитарияның шараларына сәйкес, технологиялық жабдықтың орналастыру мен өндірістің технологиясына сәйкес жұмыс орнындарын ұйымдастыруға қабілеттілігі болу шарт

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Жаңа білімді әдеттену күнбе-күнгі кәсіби қызметіне қажетті замануи электр машиналардың және трансформаторлардың дамуына сай және магистратурада оқуды жалғастыру үшін ие болу шарт

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану қарастырылады: - Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Білім алушыларды білімді іздеуге және басқаруға тартуға, проблемаларды өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсету қажет:- проблемалық және жобалық оқыту технологиясы; - оқу -зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникациялық технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, миға шабуыл, білімдік пікірталас және басқа да белсенді формалар мен әдістер); - жағдай әдісі (жағдайды талдау); - ойын технологиялары, оның аясында студенттер бизнеске, рөлдік ойындарға, имитациялық ойындарға қатысады; - ақпараттық -коммуникациялық (қашықтықтан оқытуды қоса алғанда) технологиялар.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе, "Электр машиналары" курсының пәні
• Трансформатордың теңдеулері
• Трансформатордың жұмыс сипаттамалары
• Асинхронды қозғалтқыштар туралы жалпы мәліметтер
• Асинхронды қозғалтқыштың электромагниттік моменті
• АҚ магнит тізбегі
• АҚ реттеуіш сипаттамалары
• Синхронды машиналар
• СҚ іске қосу әдістері
• Арнайы мақсаттағы айнымалы ток машиналары
• Тұрақты ток машиналары туралы жалпы мәліметтер
• Тұрақты ток машинаның электр қозғалтқыш күші және электр магнит моменті
• Тұрақты ток машиналарындағы магниттік процестер
• Тұрақты ток машиналарындағы коммутация
• Тұрақты ток генераторлары

Негізгі әдебиет

• 1.Вольдек А.И., Попов В.В., Электрические машины.- СПб.: 2008. 2. Брускин Д.Э., Зорохович А.Е., Хвостов В.С.- Электрические машины. М.:2000. Ч I., II. 3. Кацман М.М. Электрические машины.-М.:2014. 4. Копылов И.П. Электрические машины.-Л.:2006 5. Проектирование электрических машин. /Под ред. И.П.Копылова М.:2012. 6. Зимин В.И.,Каплай М.Я., Палей А.М. Обмотка электрических машин.-М.:2008.

Қосымша әдебиеттер

• 1. Правила устройства электроустановок 2. Электрическая часть станций и подстанций Справочные материалы для курсового и дипломного проектирования под ред.: Неклепаева Б.Н., Крючкова И.П. 3. Рожкова Л.Д., Козулин В.С. Электрооборудование станций и подстанций. М.: Энергоиздат, 1987. 4. Коновалов Л.Л., Рожкова Л.Д. Электроснабжение промышленных предриятий. - М.: Энергия, 1972. 5. Справочник по проектированию электроснабжения. Под общей редакцией: Тищенко Н.Ю., Мовсесова Н.С., Барыбина. – М.: Энергоатомиздат, 1990.