Автокөлік құралдары

Сипаттама: Пәнді зерделеу аясында автомобильдердің жалпы құрылымын, автокөлік құралдарын жіктеу және индекстеу принциптерін, қазіргі заманғы автокөлік құралдарының типтік механизмдері мен жүйелерінің мақсаты, әрекет ету принциптері мен құрылымын, автокөлік құралдарының қозғалыс заңдылықтарын және автокөлік құралдарының пайдалану қасиеттерінің олардың техникалық параметрлері мен құрылымдық ерекшеліктерімен байланысын зерттеу қарастырылған.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Физика

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Еліміздің автомобильдендірудің жоғары деңгейі жағдайында жер үсті көлігін пайдаланудың қауіпсіздігі мен тиімділігін қамтамасыз ету бойынша одан әрі кәсіби қызмет үшін қажетті автокөлік құралдарының қозғалысы теориясының құрылымы мен негіздері бойынша білім алушылардың білімін қалыптастыру.

Міндет

• Техникалық жай-күйін басқару және көлік процесінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету және қоршаған ортаны сақтау мақсатында автокөлік құралдарының конструкциясы мен қозғалыс теориясының негіздері саласында білім алушыларда кең теориялық дайындық негіздерін қалыптастыру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Білім алушы білуі керек: - әлемдегі және Қазақстан Республикасындағы автомобиль көлігінің жай-күйі және олардың дамуының негізгі үрдістері, оның мемлекеттің әлеуметтік және экономикалық дамуына әсері; - автокөлік құралдарының жіктелуі, олардың жалпы құрылысы; - автокөлік құралдарының негізгі агрегаттарының, механизмдері мен жүйелерінің мақсаты, құрылысы және жұмыс істеу қағидаты; - автокөлік құралдарының әртүрлі агрегаттарының, механизмдерінің және жүйелерінің конструктивтік ерекшеліктері; - автокөлік құралдарының механизмдері мен жүйелеріне қойылатын жалпы талаптар; - мамандандырылған жылжымалы құрам, оның құрылымдық ерекшеліктері; - автокөлік құралдарының қозғалыс теориясының негіздері, Негізгі өлшегіштер мен көрсеткіштер, автокөлік құралдарының пайдалану қасиеттерін бағалау әдістері; - Қазақстан Республикасында қолданылатын автокөлік құралдарының конструкциясы саласындағы нормативтік құжаттар;

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Автокөлік құралдарының жаңа конструкцияларын, олардың тетіктері мен жүйелерін дербес меңгеру; Автокөлік құралдарының пайдалану қасиеттерінің негізгі көрсеткіштерін есептік талдау әдісімен анықтау; Автокөлік құралдарының негізгі агрегаттарының, механизмдерінің және жүйелерінің техникалық деңгейін бағалау; Автокөлік құралдарының механизмдері мен жүйелерінің негізгі сипаттамалары мен жұмыс процестерінің пайдалану қасиеттерін қалыптастыруға әсерін бағалау.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Көлік техникасының құрылысы мен техникалық сипаттамалары туралы пайымдауларды қалыптастыру білігі.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Ұжымның басқа мүшелерімен өзара әрекеттесу кезінде қойылған міндеттерді шеше білу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Осындай пәндерді оқу кезінде дағдыларды игеру.

Оқыту әдістері

Проблемалық- және жобалық- бағытталған оқыту технологиясы.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Автокөлік құралдарының жалпы құрылымы
• Электромобильдер мен гибридті автомобильдердің жалпы құрылысы және қолданылуы
• Іштен жану қозғалтқышы
• Электр және гибридті энергетикалық қондырғылар
• Ішкі жану қозғалтқышының негізгі механизмдері
• Ішкі жану қозғалтқышының негізгі жүйелері
• Ішкі жану қозғалтқышының негізгі жүйелері: қуат жүйесі, іске қосу және тұтану жүйесі
• Автомобильдердің, электромобильдердің және гибридті автомобильдердің электр жабдықтары
• Автокөліктердің беріліс қорабы
• Электромобильдер мен гибридті автомобильдердің берілістерінің жалпы құрылымы мен жұмыс принципі
• Автомобильдердің, электромобильдердің және гибридті автомобильдердің тасымалдаушы жүйесі мен жүріс бөлігі
• Автокөліктерді, электромобильдерді және гибридті көліктерді басқару
• Автомобильдердің, электромобильдердің және гибридті автомобильдердің тежегіш жүйесі
• Автомобиль құрылымын дамытудың перспективалық бағыттары
• Пилотсыз көлік

Негізгі әдебиет

• 1. Вахламов В.К. Автомобили: Основы конструкции/ Учебник для студентов ву-зов/ В.К. Вахламов. – М.: ИЦ «Академия», 2008. – 528 с. 2. Ютт В.Е. Электрооборудование автомобилей и электромобилей: Учебник для вузов. – М.: Горячая линия – Телеком, 2022. – 258 с. – ISBN 978-5-9912-0730-0 3. Тихонович А.М., Буйкус К.В. Устройство автомобилей: Учебник. — Минск: РИПО, 2019. — 303 с.: схем., ил. — ISBN 978-985-503-886-4. 4. Гладов Г.И., Петренко А.М. Устройство автомобилей: Учебник. — 6-е изд., стер. — М.: Академия, 2017. — 352 с. — ISBN: 978-5-4468-5501-8 5. Иванов А.М. Основы конструкции современного автомобиля: Учебное пособие/ А.М.Иванов, А.Н. Солнцев, В.В. Гаевский, Н.П. Клюкин, В.И. Осипов, А.И. Попов. – М.: ООО «Издательство «За рулем», 2012. – 336 с. 6. Джутон, Бету, Сабер: Электромобиль. Устройство, принцип работы, инфраструк-тура: Учебник для вузов. – М.:ДМК-Пресс, 2022. – 440 с. - ISBN: 978-5-93700-101-6

Қосымша әдебиеттер

• 7. Электромобили и автомобили с комбинированной энергоустановкой. Расчет ско-ростных характеристик: учеб. пособие / В.Е. Ютт, В.И. Строганов. – М.: МАДИ, 2016. – 108 с 8. Вахламов В.К. Автомобили: Эксплуатационные свойства/ В.К. Вахламов. – М.: ИЦ «Академия», 2006. – 240 с. 9. Курзуков Н.И. Аккумуляторные батареи: Краткий справочник/ Н.И. Курзуков, В.М. Ягнятинский. – М.: ООО «Книжное издательство «За рулем», 2008. – 88 с. 10. Пехальский А.П. Устройство автомобиля: Учебник/ А.П. Пехальский, И.А. Пехаль-ский. – М.: ИЦ «Академия», 2005. – 528 с. 18. Селифонов В.В. Теория автомобиля: Учеб. пособие/ В.В. Селифонов, А.Ш. Хусаи-нов, В.В. Ломакин. – М.: МГТУ «МАМИ», 2007. – 102 с. 11. Сергеев В.П. Автотракторный транспорт: Учебник для вузов/ В.П. Сергеев. – М.: Высш. шк., 1984. – 304 с. 12. Тракторы и автомобили: Учебник для студентов вузов/ В.М. Шарипов, М.К. Бирю-ков, Ю.В. Дементьев и др.; под общ. ред. В.М. Шарипова. – М.: ИД «Спектр», 2010. – 351 с. 13. Яковлев В.Ф. Учебник по устройству легкового автомобиля/ В.Ф. Яковлев. – М.: «Третий Рим», 2008. – 78 с. 14. СТ РК 1418-2014 Автомототранспортные средства. Внесение изменений в кон-струкцию: Общие положения и технические требования. – Астана: Госстандарт, 2014. – 306 с. 15. СТ РК ГОСТ Р 51709-2004 Автотранспортные средства. Требования к техническому состоянию по условиям безопасности движения: Методы проверки. – Астана: Госстандарт, 2004. – 35 с.