Дене шынықтыру

Сипаттама: Бұл бағдарлама әлемдік білім беру стандарттарына сәйкес дене қуаты дайындығын көздейтін "дене шынықтыру" жалпы білім беретін пәнін оқуға бағытталған. Бағдарлама пәнді меңгеру деңгейіне қойылатын талаптар контекстінде бүкіл оқу барысында оқытушы мен білім алушының дене тәрбиесі процесінде бірлескен ынтымақтастығын анықтайды. Практикалық сабақтар білімді, қозғалыс моторикасы мен қозғалыс дағдыларын игеруді, білім алушылардың дене шынықтыру-сауықтыру және жаттықтыруу бағдарламаларын іске асыру тәжірибесін қалыптастыруды көздейді.

Кредиттер саны: 8

Пререквизиты:

• Дене шынықтыру. Мектеп курсы
• Дене шынықтыру. Мектеп курсы
• Дене шынықтыру. Мектеп курсы
• Дене шынықтыру. Мектеп курсы

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	15
СӨЖ	15
диф.сынақ
Қорытынды бақылау нысаны	диф.сынақ
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: Міндетті компонент

Цикл: Жалпы білімдік пәндер

Мақсат

• Бағдарламаның мақсаты-студенттердің әлеуметтік-жеке құзыреттіліктерін және кәсіби қызметке дайындалу үшін денсаулықты сақтауды, нығайтуды қамтамасыз ететін дене шынықтыру құралдары мен әдістерін мақсатты пайдалану қабілетін; болашақ еңбек қызметінде дене қуаты жүктемелердің, жүйке-психикалық стресстердің және қолайсыз факторлардың тұрақты төзімділігін қалыптастыру.

Міндет

• Мақсатты іске асыру үшін келесі білім беру, сауықтыру және тәрбие міндеттері шешілуі керек: 1) денсаулықты сақтау және оңтайлы кәсіби жұмысқа қабілеттілікті қолдау үшін өмірлік маңызды дене қуаты қасиеттерін дамытуда дене шынықтыру мен спортты пайдалану туралы базалық ғылыми негізделген білім беру; 2) дене шынықтыруға мотивациялық құндылық қатынасты және дене шынықтырумен, спортпен жүйелі түрде айналысуға қажеттілікті қалыптастыру; 3) денсаулықты нығайту, шынығу және ағзаның еңбек қызметінің қолайсыз факторларының әсеріне төзімділігін арттыру; 4) тәртіптілікке, ұжымшылдыққа, жолдастық өзара көмекке тәрбиелеу; 5) психикалық тұрақтылыққа, өз күшіне деген сенімділікке, мақсаттылыққа, батылдық пен шешімділікке, бастамашылыққа, табандылыққа, шыдамдылық пен байсалдылыққа тәрбиелеу; 6) негізгі дене қуаты қасиеттерін – төзімділікті, күшті, жылдамдықты, ептілікті, икемділікті дамыту және жетілдіру; 7) дене қуаты қабілеттерін, әлеуметтікмәдени тәжірибе, дене шынықтыру мен спорттың әлеуметтік-мәдени құндылықтарын жанжақты дамыту бойынша дағдыларды игеруді қамтамасыз ету; 8) коммуникативтік дағдыларды, атап айтқанда әртүрлі көздерден алынған ақпаратты пайдалану, оны тиісті нысанда нақты көрсету қабілетін дамыту; 9) ойлау дағдыларын, өзін-өзі дамыту дағдыларын және зерттеу дағдыларын дамыту.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Дене шынықтыру және салауатты өмір салтының негіздерін білу, жеке тұлғаны дамытудағы және оны кәсіби қызметке дайындаудағы дене шынықтырудың әлеуметтік рөлін түсіну.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Дене шынықтыру құралдарын қолдану, дене шынықтыру-спорттық қызметтің жеке және ұжымдық тәжірибесін алу үшін спорттық және кәсіби-қолданбалы дене дайындығын пайдалану; өзінің қозғалыс белсенділігін реттей білу, оқу кезеңінде дене және функционалдық дайындығының қажетті деңгейін ұстап тұру, белсенді демалысты ұйымдастыру, жалпы және кәсіби аурулардың алдын алу, жарақаттанудың алдын алу үшін дене шынықтыру құралдарын пайдалану.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Пікірлерді толық негіздее білу, анықтамалар беру, дәлелдер келтіре білу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Жеке және кәсіби мақсаттарға қол жеткізу үшін өзінің функционалдық және қозғалыс мүмкіндіктерін арттыру үшін дене шынықтыру-спорт қызметін пайдаланудың жеке тәжірибесін алу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Дене тәрбиесі процесінде табиғи қозғалыстарды ұтымды меңгеру үшін – жүгіру, секіру, лақтыру, жүзу, шаңғы тебу және басқа да қолданбалы қозғалыс әрекеттерінде, сондай-ақ спорттық-техникалық әдістерді орындау дағдылары қалыптасады. Бұл қолданбалы қозғалыс дағдылары мен дағдылары адамның қазіргі өмір сүру жағдайлары үшін үлкен практикалық маңызын сақтайды. Сонымен қатар, бұл өндірістік оқытудың маңызды алғышарттарын жасайды.

Оқыту әдістері

Университеттің басым бағыты – дене шынықтыру сабақтарында және спорт түрлерінен жаттықтыру сабақтарында заманауи білім беру технологияларын қолдану арқылы білім сапасын арттыру. Дене шынықтыру сабақтарындағы заманауи технологиялардың өзектілігі жалпы адам-заттың және әрбір студенттің дамуының қазіргі кезеңінде салауатты өмір салтының ерекше рөлімен анықталады. Жаттықтырушы-мұғалім заманауи технологияларды пайдалана отырып, оқушылардың дене қуаты қасиеттерін ғана емес, шығармашылық мүмкіндіктерін де дамыта алады. Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді: 1) денсаулық сақтау технологиялары; 2) ойын технологиялары; 3) коммуникативтік технологиялар; 4) проблемалық-модульдік оқыту технологиялары; 5) іздестіру-зерттеу (оқу процесінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі).

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	ппрпрр	0-100
Қорытынды бақылау	диф.сынақ	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз
Тапсырмалардың барлық түрлері 100 балдық жүйемен бағаланады. Бағалау форматы 2 блок-тан тұрады: 1-ші блок - практикалық блок, 2-ші блок - бақылау нормативтері. Сараланған сынақ 70% практикалық материалдан және 30% бақылау нормативтерінің нәтижелерінен тұрады. Егер студенттің қорытынды баллы 50% - дан асса ғана бақылау нормативтерін тапсырады.	Сабақтың 100-90%-ына қатысты. Дене шынықтыру және салауатты өмір салты негіздерін біледі, жеке тұлғаны дамытудағы және кәсіби қызметке дайындаудағы дене шынықтырудың әлеуметтік рөлін түсінеді. Дене қуаты дайындығы жақсы, сабағына ынталы. Университет ішіндегі немесе қалалық спорт секцияларына қатысады. Сондай-ақ, ол әртүрлі спорт түрлерімен және заманауи сауықтыру жүйелерімен өз бетінше айналысуды біледі. Спорттық жарыстар мен спорттық іс-шараларға белсене қатысадыБақылау сынақтарын өте жақсы және жақсы тапсырды.	Сабақтың 80-70%-ына қатысты. Дене шынықтыру және салауатты өмір салты негіздерін біледі, жеке тұлғаны дамытудағы және кәсіби қызметке дайындаудағы дене шынықтырудың әлеуметтік рөлін түсінеді. Дене қуаты дайындығы жақсы, сабағына ынталы. Университет ішіндегі немесе қалалық спорт секцияларына қатысады. Сонымен қатар, әртүрлі спорт түрлерімен, заманауи қозғалыс және сауықтыру жүйелерімен өз бетінше шұғылдануды біледі. Бақылау сынақтарын жақсы тапсырды.	Сабақтың 60-50%-ына қатысты. Дене шынықтыру және салауатты өмір салты негіздерін біледі, жеке тұлғаны дамытудағы және кәсіби қызметке дайындаудағы дене шынықтырудың әлеуметтік рөлін түсінеді. Дене қуаты дайындығы орташа деңгейде. Дене шынықтырумен өз бетінше жүйелі түрде айналыспайды. Спорттық секцияларға қатыспайды. Бақылау сынақтарын жақсы және қанағаттандырарлық бағаға тапсырды.	Сабақтың 50%-дан азына қатысты. Дене қуаты дайындығы нашар, оқуда ынта танытпайды. Дене шынықтырумен өз бетінше айналыспайды. Спорттық жарыстар мен спорттық іс-шараларға қатыспайды.Бақылау сынақтарын тапсырмады немесе қанағаттандырарлық емес бағаға тапсырды.

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе сабақ

Негізгі әдебиет

• 1. Бегидова Т. П. Теория и организация адаптивной физической культуры. М.: Юрайт, 2019.192 с. 2. Бишаева А.А., Малков А.А. Физическая культура. Учебник. М.: КноРус, 2020. 312 с. 3. Булыкина Л. В., Губа В. П. Волейбол: учебник / Л. В. Булыкин - М, Советский спорт, 2020. - 412 с. 4. Бурухин С. Ф. Методика обучения физической культуре. Гимнастика. М.: Юрайт, 2019. 174 с. 5. Коновалов В.Л. Баскетбол: учебное пособие для СПО/В.Л. Коновалов, В.А. Погодин. -2-е изд.-Санкт-Петербург: Лань, 2023. – 84с. 6. Кузнецов В. С., Колодницкий Г. А. Теория и история физической культуры. М.: КноРус, 2020. 448 с. 7. Кузнецов В. С., Колодницкий Г. А. Физическая культура. Учебник. М.: КноРус, 2020. 256 с. 8. Физическое воспитание студентов вуза: учебное пособие / А.А. Федякин [и др.]. — Сочи: Сочинский государственный университет, 2023. — 68 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. URL: https://www.iprbookshop.ru/150407.html 9. Круговая тренировка в системе физического воспитания студентов: учебно-методическое пособие для студентов и преподавателей / составители Е. В. Готовцев, И. А. Анохина, В. И. Козлов. — Воронеж: Воронежский государственный технический университет, ЭБС АСВ, 2017. — 95 c. — ISBN 978-5-7731-0505-3. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт].URL: https://www.iprbookshop.ru/72915.html 10. Борисова В.В. Теория и методика физической культуры: курс лекций: учебно-методическое пособие / Борисова В.В., Руднева Л.В. — Тула: Тульский государственный педагогический университет имени Л.Н. Толстого, 2021. — 244 c. — ISBN 978-5-6047369-6-8. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/119698.html 11. Скорохватова, Г. В. Организационно-методические основы лыжной подготовки в обще-образовательной школе: монография / Г. В. Скорохватова — Санкт - Петербург: Издательство РГПУ им. А. И. Герцена, 2022. — 200 c. — ISBN 978-5-8064-3249-1. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]URL: https://www.iprbookshop.ru/131735.html 12. Глухова, М. Ю. Волейбол: методика обучения: учебно-методическое пособие: направление подготовки 49.03.01 «Физическая культура» / М. Ю. Глухова, А. Ю. Дронь — Сур-гут: Сургутский государственный педагогический университет, 2022. — 110 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. —URL: https://www.iprbookshop.ru/131812.html 13. Прудников С.Н. Правила игры в волейбол: методические рекомендации для проведения учебных и секционных занятий со студентами вуза / Прудников С.Н., Молчанов В.П., Петраков М.А. — Брянск: Брянский государственный аграрный университет, 2022. — 22 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/138548.html 14. Белявцева О.С. Легкая атлетика для начинающих: учебно-методическое пособие / Белявцева О.С., Шулаков А.В., Скворцова С.О. — Новосибирск: Новосибирский государственный университет экономики и управления «НИНХ», 2021. — 72 c. — ISBN 978-5-7014-1014-3. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт].URL: https://www.iprbookshop.ru/126970.html 15. Теория и методика обучения базовым видам спорта: легкая атлетика: практикум / — Омск: Сибирский государственный университет физической культуры и спорта, 2024. — 121 c. — ISBN 978-5-91930-265-0. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. —URL: https://www.iprbookshop.ru/148737.html 16. Шитов, Д. Г. Профессионально-прикладная физическая подготовка студентов юридических специальностей: монография / Д. Г. Шитов, О. С. Ермолова. — Саратов: Издательство Саратовской государственной юридической академии, 2024. — 160 c. — ISBN 978-5-7924-2083-0. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. —URL: https://www.iprbookshop.ru/151680.html 17. Физическая культура в ВУЗе [сайт]. —URL: https://stud.kz/ru/referat/show/1107

Қосымша әдебиеттер

• 1. Петраков М.А. Адаптивная физическая культура: учебно-методическое пособие для проведения учебных занятий со студентами аграрного вуза / Петраков М.А., Прудников С.Н. — Брянск: Брянский государственный аграрный университет, 2024. — 38 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. —URL: https://www.iprbookshop.ru/147622.html 2. Психологическая безопасность: учебно-методическое пособие / — Орел: Межрегиональная Академия безопасности и выживания (МАБИВ), 2020. — 170 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. —URL: https://www.iprbookshop.ru/95419.html 3.Постол, О. Л. Дыхательные гимнастики на занятиях по физической культуре в транспортных вузах: учебное пособие / О. Л. Постол. — Москва: Российский университет транспорта (МИИТ), 2021. — 56 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. —URL: https://www.iprbookshop.ru/122097.html 4. Греков, Ю. А. Рекомендации по проведению самостоятельных занятий по физической культуре студентами транспортных вузов: учебно-методическое пособие к практическим занятиям / Ю. А. Греков, А. М. Ершов, А. Ю. Савкин. — Москва: Российский университет транспорта (МИИТ), 2021. — 36 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/122130.html 5. Войнова, Е. В. Формирование культуры здоровья у студентов транспортных вузов на основе средств и методов физической культуры и спорта: учебное пособие / Е. В. Войнова. — Москва: Российский университет транспорта (МИИТ), 2021. — 95 c. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. —URL: https://www.iprbookshop.ru/122153.html 6. Ткач, И. М. Подвижные игры как средство развития физических качеств студентов в учебно-игровом процессе баскетбола: учебное пособие / И. М. Ткач, Е. В. Матухно. — Комсомольск-на-Амуре: Комсомольский-на-Амуре государственный университет, 2023. — 63 c. — ISBN 978-5-7765-1542-2. — Текст: электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART: [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/140657.html