Климаттың өзгеруі және «жасыл» экономика

Сипаттама: Пән студенттерде климаттың өзгеруінің себептері, салдары мен механизмдері туралы, сондай-ақ оның жаһандық экожүйе мен қоғамға әсерін бейімдеу мен азайтудағы "жасыл" экономиканың рөлі туралы жан-жақты түсінік қалыптастыруға бағытталған. Студенттер климаттық деректерді талдау әдістерін меңгеруі, төмен көміртекті дамудың халықаралық және ұлттық стратегияларын зерделеуі, сондай-ақ "жасыл" технологиялар мен экономикалық модельдердің тиімділігін бағалауы тиіс. Пәнді игеру нәтижесінде студенттер көміртегі ізін азайту бойынша жобалар мен ұсыныстарды әзірлеу, кәсіби қызметте орнықты даму қағидаттарын қолдану және жергілікті және жаһандық деңгейде климаттық саясатты іске асыруға қатысу қабілетіне ие болады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Экологиялық дүниетаным негіздері

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• студенттерге адамның экономикалық қызметі мен климаттың өзгеруі арасындағы өзара тығыз байланысты, «жасыл» экономиканы енгізу қажеттілігін түсінуін қалыптастыру; микро және макродеңгейлерде тұрақты дамуды және сапалы экономикалық өсуді қамтамасыз ету саласында шешімдер қабылдау дағдыларын дамыту

Міндет

• - климат, оның жаһандық және ұлттық ауқымдағы шаруашылық қызметінің нәтижесіндегі өзгерістері, климаттың табиғи және шаруашылық жүйелерге әсері туралы теориялық білімді меңгеру; - студенттерде климаттың өзгеруіне қарсы күрестің негізгі құралы мен жаһандық және ұлттық ауқымда тұрақты даму негізінде «жасыл» экономика туралы түсінік қалыптастыру; - Қазақстан Республикасында және әлемде климаттың өзгеруіне бейімделу саласында студенттердің тәжірибе әлеуетін қалыптастыру және хабардарлығын арттыру; - «жасыл» экономика талаптарын ескере отырып, климаттың өзгеруіне байланысты қоршаған ортаның жағдайын талдау дағдыларын қалыптастыру; - парниктік газдар, олардың климаттың өзгеруінде, ПГ шығарындыларын азайту үшін тетіктер, оларды Қазақстанда енгізу, реттеу жүйесі туралы ақпарат алу; - сауда-саттық жүйесін талдау және бағалаудың практикалық дағдыларын меңгеру; ПГ шығарындыларын реттеудің ұлттық бағдарламалары мен жоспарларын әзірлеу;

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Климаттың өзгеруі және «жасыл» экономика бойынша зерттеуде негізгі теориялық, әдіснамалық және этикалық мәселелерді сыни талдау. Деректерді жинау және талдаудың негізгі сандық және сапалық әдістерін қолдану және түсіндіру. Климаттың өзгеруі және «жасыл» экономика саласында қызығушылық тудыратын тақырыптар бойынша шағын ғылыми-зерттеу жобаларын жоспарлау, жобалау және жүргізу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• климаттың негізгі ұғымдарын, климаттың ерекшеліктерін, шаруашылық қызметінің нәтижесінде оның өзгерістерін, климаттың табиғи және шаруашылық жүйелерге әсерін; «жасыл» экономика мен ғаламдық және ұлттық ауқымдағы тұрақты дамудың өзара байланысын, климаттың өзгеруіне қарсы күрестегі «жасыл» экономиканың рөлін; әлемдегі және Қазақстан Республикасындағы климаттың өзгеруіне бейімделуді; парниктік газдардың сипаттамаларын, олардың климаттың өзгеруіндегі рөлін, ПГ шығарындыларын азайту механизмдерін, оларды Қазақстанда енгізу, ПГ реттеу жүйесін;; энергия үнемдеу және энергетикалық тиімділікті арттыру негіздері; жаңартылатын энергия көздері, олардың түрлері туралы ұғымдар, халықаралық пайдалану саласындағы тәжірибе, Қазақстандағы ЖЭК әлеуеті; климаттың ауыл шаруашылығына әсер етуі, Қазақстанның ауыл шаруашылығының Климаттық өзгерістерден осалдығы; климаттың су ресурстарына әсер ету салдары, Қазақстанның су саласында қалыптасқан проблемалар, су секторында бейімделу шаралары; «жасыл» экономика ұсынатын қалдықтар проблемасын шешу жолдары. қоршаған орта жағдайы мен климаттың өзгеруінің себеп-салдарлық байланыстарын анықтау және талдау; экологиялық, экономикалық және әлеуметтік мәселелерді шешуде Климаттық ресурстардың рөлін бағалау; адам мен табиғаттың өзара іс-қимылымен байланысты зерттеу және практикалық міндеттерді шешу үшін «жасыл» экономиканың әдістері мен құралдарын пайдалану; Қазақстан экономикасының түрлі секторларында энергия үнемдеу бойынша бағдарламалар мен жоспарларды құру; жаңа технологияларды, мысалы ЖЭК енгізу бойынша алдыңғы қатарлы шетелдік тәжірибеге талдау жүргізу және оларды Қазақстанда пайдалану жөнінде ұсыныстар жасау; Қазақстан экономикасының неғұрлым осал секторларында климаттың өзгеруіне бейімдеу бағдарламаларын жасау; климаттың өзгеруі және "Жасыл" экономика мәселелері бойынша пікірталастарда өз көзқарасын дәлелдей отырып қорғау.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Нормативтік-техникалық және нормативтік-экологиялық құжаттаманы орындау, қоршаған ортаны бақылау әдістерін болжау және әзірлеу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Өзінің өндірістік және қоғамдық қызметін кәсіби жүзеге асыру және қоршаған орта мониторингі саласындағы әдістер мен бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Схемаларды, аспаптарды, аппараттарды және мониторинг жүйелерін әзірлеу және жобалау әдістемесінде білімді жетілдіру. Мониторингтің алдыңғы қатарлы ғылыми әдістері саласындағы білімді жетілдіру және оларды проблемаларды жедел шешу үшін қажетті деңгейде пайдалану.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• 1 тақырып
• 2 тақырып
• 3 тақырып
• 4 тақырып
• 5 тақырып
• 6 тақырып
• 7 тақырып
• 8 тақырып
• 9 тақырып
• 10 тақырып
• 11 тақырып
• 12 тақырып
• 13 тақырып
• 14 тақырып
• 15 тақырып

Негізгі әдебиет

• 1. Экологический кодекс Республики Казахстан. Кодекс Республики Казахстан от 2 января 2021 года № 400-VI ЗРК (с изменениями, внесенными от 02.01.2023 № 184, от 19.04.2023 № 223) 2. III-VI Национальное сообщение рамочной конвенции ООН об изменении климата (РКИК ООН). - Астана, 2013 г. 3. «Национальный доклад о состоянии окружающей среды использовании природных ресурсов РК за 2011-2014 гг» Минестерство энергетики РК – Астана, 2015 г. 4. Оценочный доклад об изменении климата на территории Казахстана – РГП «Казгидромет» Министерство окружающей среды и водных ресурсов РК. - Астана, 2021 г. 5. Материалы для подготовки Ежегодного бюллетеня изменения и состояния климата Казахстана за 2019 год //РГП «Казгидромет» – Астана, 2020 г. 6. Концепция по переходу Республики Казахстан к «зеленой экономике». Утверждена Указом Президента Республики Казахстан от 30 мая 2013 года № 577 7. II-VI Национальное Сообщение Республики Казахстан Рамочной конвенции ООН об изменении климата. Электронный ресурс: unfccc.int/resource/docs/natc/kaznc2r.pdf 8. Закон Республики Казахстан от 28 апреля 2016 года № 506-V О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам перехода Республики Казахстан к «зеленой экономике».

Қосымша әдебиеттер

• 1. План мероприятий по реализации Концепции по переходу Республики Казахстан к «зеленой экономике» на 2013 – 2020 годы. Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 июля 2013 года № 750. 2. Стратегия «Казахстан-2050» Электронный ресурс: https://strategy2050.kz/ru/