Күрделі ақпараттық жүйелерді басқарудағы жүйелік синтез әдістері
Сипаттама: Пән күрделі ақпараттық жүйелерді талдау, жобалау және басқару бойынша тиімді шешімдерді әзірлеуге және енгізуге қабілетті жоғары білікті мамандарды дайындауға бағытталған. Күрделі объектілердің жұмыс істеуінің объективті заңдылықтарын анықтауға және осы объектілердің сапасын жақсарту үшін маңызды факторларды есепке алуға мүмкіндік беретін жүйелік инженерия әдістері зерттеледі. Курс зерттелетін күрделі жүйенің элементтері арасында құрылымдық байланыстарды орнатудың практикалық дағдыларын дамытуға, сондай-ақ күрделі ақпараттық жүйелерді басқару кезінде проблемалық жағдайларды құрылымдау дағдыларын меңгеруге бағытталған.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру және жоспарлау
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | |
| Зертханалық жұмыстар | 30 |
| СӨЖО | 75 |
| СӨЖ | 30 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | Ауызша емтихан. |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Кәсіптік пәндер
Мақсат
- Магистранттарда кәсіби қызмет саласындағы мәселелерді талдау және шешім қабылдау кезінде жүйелі ойлауды, жүйелі зерттеудің теориялық және практикалық негіздерін қалыптастыру.
Міндет
- Жүйелік тәсіл, жүйелік теория және жүйелік талдау саласындағы болашақ кәсіби қызметке қажетті білімді қалыптастыру.
- Кәсіби қызмет барысында жүйелерді талдау және синтездеу, мақсат қою, дайындық және шешім қабылдау үшін қажетті негізгі дағдыларды дамыту.
- Кәсіби қызмет саласында жүйелердің құрылымдары мен функцияларын талдау және синтездеу бойынша негізгі дағдыларды қалыптастыру.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Негізгі ұғымдарды, ақпараттық процестер мен ақпараттық технологиялардың анықтамаларын, олардың құрылымын және сипаттау әдістерін білу.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Жүйелерді талдау және синтездеу, мақсат қою, ақпараттық жүйелерді әзірлеу кезінде шешімді дайындау және қабылдау.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Эксперимент нәтижелерін талдау, оңтайлы шешімдерді таңдау, шолуларды, баяндамаларды және ғылыми жарияланымдарды дайындау және құрастыру.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Командада жұмыс істеу үшін қажетті коммуникациялық қабілеттерді дамыту
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Ақпараттық жүйелер саласындағы жүйелердің құрылымдары мен функцияларын талдау және синтездеу дағдылары.
Оқыту әдістері
интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді формаларын қолдану: жетекпен (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; слайд-шоу немесе оқу фильмдері; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу);
ақпарат және байланыс (мысалы, әртүрлі операциялық жүйелер мен кәсіби қолданбалы бағдарламалық пакеттерді қолданатын компьютерлік сыныптағы сабақтар);
іздену және зерттеу (оқу процесінде докторандің өзіндік зерттеу қызметі).
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Зертханалық жұмыс 1 | 0-100 |
| Зертханалық жұмыс 2 | ||
| Зертханалық жұмыс 3 | ||
| Аралық тестілеу 1 | ||
| 2 рейтинг | Зертханалық жұмыс 4 | 0-100 |
| Зертханалық жұмыс 5 | ||
| Зертханалық жұмыс 6 | ||
| Аралық тестілеу 2 | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Бақылау сұрақтарына жауап беру | жүйелі теориялық білімдерін көрсетеді, терминологияны меңгереді, дәлелді қорытындылар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, материалды еркін меңгергендігін және нақтылау сұрақтарына жылдам жауап беру қабілетін көрсетеді | мықты теориялық білімін көрсетеді, терминологияны меңгереді, дәлелді қорытындылар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, материалды еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге шамалы қателіктер жібереді, оны өз бетінше немесе мұғалімнің көмегімен түзетеді. | Теориялық білімі үстірт, дәлелді қорытынды жасап, мысалдар келтіре білу жеткіліксіз, материалды меңгеру, баяндау логикасы мен жүйелілігі жеткіліксіз, қателерін мұғалім түзеткенде ғана түсініп жөндей алады. | Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, материалды нашар меңгергенін көрсетеді, терминологияны білмейді, баяндау логикасы мен жүйелілігінің жоқтығын көрсетеді, түзете алмайтын қателіктер жібереді мұғалімнің түзетуімен де сабақта жауап беруден бас тартады |
| Зертханалық сабақтарда жұмыстарды орындау | қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып толық көлемде орындалған зертханалық жұмыс; есепте барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және дұрыс толтырады; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарға нақты анықтама беріп, түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдануды біледі; оқытылатын және бұрын оқытылатын материал арасында, сондай-ақ басқа пәндерді оқуда алған материалмен байланыс орната алады. | «өте жақсы» бағаға қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшілік жіберді. Студенттің сұрақтарға жауабы «өте жақсы» жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ білімін жаңа жағдайда қолданбай, бұрын оқыған материалмен және басқа пәндерді оқуда меңгерген материалмен байланысын қолданбай беріледі; сыни емес бір қате немесе екі кемшіліктен көп емес жіберілген және студент оларды мұғалімнің көмегінсіз өз бетінше түзете алады. | жұмыс аяқталмаған, бірақ практикалық жұмыстың кемінде 50% орындалған, бұл дұрыс нәтижелер мен қорытындыларды алуға мүмкіндік береді; Жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде студент сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауап беру кезінде курс сұрақтарын меңгеруде бағдарламалық материалды одан әрі меңгеруге кедергі келтірмейтін мәселелер туындайды; Бір ғана шамалы қате және екі-үш қатеден артық емес, оны оқушы мұғалімнің азғантай көмегі арқылы түзетеді. | жұмыс көлемінің 50%-дан аспайтын көлемін орындады, бұл дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде бағдарлама талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; «қанағаттанарлық» бағалау үшін қажетті мөлшерден көп қателер мен кемшіліктер жіберді, қойылған сұрақтардың көпшілігіне жауап бере алмайды; |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Жүйелік талдаудың анықтамасы
- Жүйені талдау кезеңдері
- Ақпараттық жүйелерді талдау әдістері
- Ақпараттық жүйелерді синтездеу әдістері
- Ақпараттық жүйелер модельдерін әзірлеу
Негізгі әдебиет
- Алексеева М. Б., Балан С. Н. Основы теории систем и системного анализа : учеб. пособие. - СПб. : СПбГИЭУ, 2002. - 88 с. ISBN 5-88996-229-Х
- Теория организаций: Учеб. пособие для вузов / Ю. Н. Лапыгин. – М. : ИНФРА-М, 2008. - 311 с. - (Высшее образование). - ISBN 978-5-16-002839-2
- Системный анализ : учебник / А.В. Антонов. - 4-е изд., перераб. и доп. - М. : ИНФРА-М, 2017. -366с. ISBN 5-06-004862-4. URL: http://www.znanium.com
- Живицкая Е.Н., Едемская О.П. Системный анализ и проек- тирование информационных систем : учеб.-метод. пособие для сту- дентов специальности «Информационные системы и технологии в экономике». – Минск : БГУИР, 2020. - 59 с. URL: http://victor- safronov.ru/systems analysis/lectures/zhivickaya/05.html
- Родионов И.Б. Теория систем и системный анализ URL: http://victor-safronov.ru/systems-analysis/lectures/rodionov/05.html
- Системный анализ в управлении : учеб. пособие / О.В. Булыгина, А.А. Емельянов, Н.З. Емельянова [и др.] ; под ред. д-ра экон. наук, проф. А.А. Емельянова. - 2-е изд., перераб. и доп. - М. : ФОРУМ : ИНФРА-М, 2017.-450с.
Қосымша әдебиеттер
- Малинин А.С., Мухин В.И. Исследование систем управления : учеб. для вузов. - 2-е изд. - М.: Издательский дом ГУ ВШЭ, 2004. - 400 с. - ISBN 5-7598-0270-4.
- Макаров Р.И., Хорошева Е.Р. Методология проектирования информационных систем : учеб. пособие / Владим. гос. ун-т. Владимир, -2008. -334 с. ISBN 978-5-89368-817-7.
