Металдар физикасы және металлтану
Сипаттама: "Металдар физикасы және металтану" пәні физика және металдардың физикалық қасиеттері саласындағы теориялық дайындыққа, олардың қасиеттерінің берілген бағытта өзгеруін қамтамасыз етуге, яғни атомның қазіргі теориясын, идеалды және нақты кристалдардың кристалдық құрылымын, дислокация теориясын, қорытпалардағы компоненттер арасындағы өзара әрекеттесу заңдылықтарын және әртүрлі жүйелердегі фазалық тепе-теңдік мәселелерін, сондай-ақ қара және түсті металдарды термиялық өңдеу технологиясын зерттеуге арналған.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Физика
- Физика. Мектеп курсы
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- - студенттерді металдар физикасының негіздерімен таныстыру; - металдар мен қорытпалардың физикалық қасиеттерінің микроқұрылымға, кристалдық тор ақауларының құрамына, тығыздығына, элементтердің периодтық кестесіндегі жағдайына, фазалық жай-күйі мен температурасына тәуелділігін талдау және болжау дағдыларын меңгеру.
Міндет
- металл байланысының ерекшеліктері және әртүрлі металл жүйелеріндегі құрылымы мен қасиеттерінің қалыптасу заңдылықтары туралы қазіргі заманғы түсініктерді зерделеу; - болаттар мен қорытпалардағы фазалық өзгерістерді зерттеу үшін зерттеу әдісін таңдау білігін қалыптастыру; - машиналар мен құрал бөлшектерінің жоғары сенімділігі мен ұзақ мерзімділігін қамтамасыз ететін металдарды беріктендірудің әртүрлі тәсілдерінің теориясы мен практикасын зерделеу.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Пәнді оқу нәтижесінде студент білуі және түсінуі керек: - пластикалық деформация механизмдері және металдардың механикалық қасиеттері; - қызудың деформацияланған металдың құрылымы мен қасиеттеріне әсері; - өндіріс және пайдалану жағдайында металдарда болатын құбылыстардың физикалық мәні, олардың қасиеттерімен байланысы, металдар мен қорытпалардың негізгі қасиеттері.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Оқу нәтижесінде студенттер алған білімдерін металдар мен қорытпалардың жай-күйінің диаграммаларын оқу; металдар мен қорытпалардағы фазаларды анықтау; металдарды термиялық өңдеуді жүргізу және механикалық қасиеттерін анықтау; металдар мен қорытпалардың маркалары бойынша құрылымдық материалдарды таңдау кезінде қолдана алады.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Оқыту нәтижесінде студенттер технологиялық процестердің негізгі теориялық заңдылықтары туралы, кәсіби мәселелерді шешуде теориялық білімді қолдану туралы тұрақты түсініктерді қалыптастырады.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Оқыту нәтижесінде командада жұмыс істеу үшін қажетті коммуникативтік қабілеттер дамиды.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Оқыту нәтижесінде студенттер металтану саласындағы практикалық міндеттерді шешу кезінде; болат пен қорытпалардың қажетті құрылымы мен қасиеттерін алу үшін термиялық өңдеу режимін таңдау кезінде алған базалық білімдерін сауатты пайдалану дағдыларына ие болады.
Оқыту әдістері
Пәнді оқу барысында интерактивті оқытудың дәстүрлі және инновациялық технологиялары қолданылады.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Задание 1 | 0-100 |
| Задание 2 | ||
| Тестовый контроль 1 | ||
| Коллоквиум | ||
| 2 рейтинг | Задание 3 | 0-100 |
| Задание 4 | ||
| Тестовый контроль 2 | ||
| Коллоквиум | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Индивидуальные задания | представлено логичное содержание; отражена актуальность рассматриваемой темы, верно определены основные категории; в заключении сформулированы развернутые, самостоятельные выводы | представлено логичное содержание; раскрыта актуальность темы; имеются незначительные ошибки и недочеты по изученному материалу; в заключении сформулированы общие выводы | представлено логичное содержание; актуальность темы раскрыта не полностью; теоретический анализ дан описательно, студент не отразил собственной позиции по отношению к рассматриваемым материалам; не сформулированы выводы | не усвоено и не раскрыто основное содержание материала; отсутствие выводов и обобщений; отказ студента от ответа |
| Устные ответы по контрольным вопросам | демонстрация глубокого и полного знания и понимания всего объема изученного материала; полного понимания сущности рассматриваемых понятий, явлений и закономерностей, теорий, взаимосвязей; умение составлять полный и правильный ответ на основе изученного материала; выделять главные положения, самостоятельно поддерживать ответ конкретными примерами, фактами; самостоятельно аргументировано делать анализ, обобщать выводы | знание всего изученного программного материала; полный и правильный ответ на основе изученных теорий; незначительные ошибки и недочеты при воспроизведении изученного материала, определения понятий, неточности при использовании научных терминов или в выводах и обобщениях; материал излагается в определенной логической последовательности, но при этом допускается одна негрубая ошибка или не более двух недочетов, и студент может их исправить самостоятельно при требовании или при небольшой помощи преподавателя; в основном усвоил учебный материал; подтверждает ответ конкретными примерами | в ответе допущены существенные отклонения от темы; анализ проблемы, предусмотренный вопросом, носит фрагментный, неполный характер; факты не всегда отделяются от мнений, но студент понимает разницу между ними | не усвоено и не раскрыто основное содержание материала; отсутствие выводов и обобщений; грубые ошибки в ответе студента; существенное отклонение от темы и изучаемой программы в процессе изложения ответа; отказ от ответа |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Курсқа кіріспе
- Металдардың жіктелуі
- Металдардың атомдық-кристалдық құрылысы
- Қорытпалардың құрылымы
- Металдар мен қорытпалардағы диффузия
- Кристаллизация
- Металдардың деформациясы
- Күй диаграммалары
- Темір және оның қорытпалары
- Материалдардың қасиеттері және оларды сынау әдістері
- Металдар мен қорытпаларды термиялық өңдеу
- Болатты химиялық-термиялық өңдеу: цементтеу, азоттау, нитроцементация және диффузиялық металдандыру
- Көміртекті болаттар
- Шойын
- үсті металдар және олардың негізіндегі қорытпалар
Негізгі әдебиет
- Шепелевич В.Г. Физика металлов и металловедение : лабораторный практикум. Учебное пособие / Шепелевич В.Г.. — Минск : Вышэйшая школа, 2012. — 166 c.
- Ливанов Д.В. Физика металлов : учебник для вузов / Ливанов Д.В.. — Москва : Издательский Дом МИСиС, 2006. — 280 c.
- Панов Д.О. Физика металлов : учебное пособие / Панов Д.О., Коковякина С.А.. — Пермь : Пермский национальный исследовательский политехнический университет, 2013. — 94 c.
- Лахтин Ю.М. Металловедение и термическая обработка. – М.: Металлургия, 1986. 360с.
- Гуляев А.П. Металловедение. – М.: Металлургия, 1986. 544с.
- Уманский Я.С., Скаков Ю.А. Физика металлов. Атомное строение металлов и сплавов: Учебник для вузов. - М.: Атомиздат, 1978. 352 с.
Қосымша әдебиеттер
- 5. Новиков И.И. Теория термической обработки металлов – М.: Металлургия, 1991. 400с. 6. Колачев Б.А., Габидулин Р.М., Пигузов Ю.В. Технология термической обработки цветных металлов и сплавов - М.: Металлургия, 1980. 280с. 7. Материаловедение и технология металлов : учебник для вузов / Г. П. Фетисов, М. Г. Карпман, В. М. Матюнин и др.; Под ред. Г.П.Фетисова. -3-е изд., испр. и доп. -М.: Высшая школа, 2005. 863с. 8. Ким, В.А. Физические свойства материалов : учебное пособие для вузов / В.А. Ким. - Комсомольск-на-Амуре: Изд-во Комсомольского-на-Амуре гос.техн.ун-та, 2006. 155с. 9. Артикайн П.А. Металловедение. – М.: Металлургия, 1972. 256 с.
- Лахтин Ю.М. Основы металловедения. М., Металлургия, 1988. 320с.
- Артикайн П.А. Металловедение. – М.: Металлургия, 1972. 256 с.
- Колачев Б.А., Габидулин Р.М., Пигузов Ю.В. Технология термической обработки цветных металлов и сплавов - М.: Металлургия, 1980. 280с.
- Материаловедение и технология металлов : учебник для вузов / Г. П. Фетисов, М. Г. Карпман, В. М. Матюнин и др.; Под ред. Г.П.Фетисова. -3-е изд., испр. и доп. -М.: Высшая школа, 2005. 863с.
- Ким, В.А. Физические свойства материалов : учебное пособие для вузов / В.А. Ким. - Комсомольск-на-Амуре: Изд-во Комсомольского-на-Амуре гос.техн.ун-та, 2006. 155с.
