Конкурс атауы: ҚР ҒЖБМ қолдауымен "ЖАС ҒАЛЫМ" жобасы бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру.
Жоба жетекшісінің: Канапинов Медет Серикович.
Идентификаторлар:
- Scopus ID автора: 57204792326,
- ORCID: 0009-0002-6249-2373 (https://orcid.org/0009-0002-6249-2373),
- Researcher ID Web of Science: CYS-2863-20.
Жобаның зерттеу тобы
| № | ТАӘ | Жоба бойынша лауазымы | Сәйкестендіргіштері (Scopus Author ID, Researcher ID, ORCID, егер бар болса) және тиісті бейіндерге сілтемелері |
|---|---|---|---|
| 1. | Канапинов Медет Серикович | Жобанын жетекшісі | Scopus Author ID: 57204792326, ORCID: 0009-0002-6249-2373 (https://orcid.org/0009-0002-6249-2373), Researcher ID Web of Science: CYS-2863-20. |
|
2. |
Ескермесов Дидар Кайратович |
Постдокторанттың отандық ғылыми кеңесшісі |
ResearcherID: ABC-5876-2021, |
Жобаның аңдатпасы
Ғылым мен техниканың қарқынды дамуына, өндірісте одан әрі қолдану үшін жаңа композиттік материалдарды оның ішінде кеуекті материалдарды жасауды талап етті. Олардың талаптарының бірі жоғары температурада пайдалану, газ-динамикалық жүктемелердің әсері, агрессивті орта және материал құрамында ыстыққа төзімді металдарды қолдануды және қажет ететін басқа факторлар әсері. Осыған сүйене отырып, материалдың құны қымбатқа түседі және материалдың өнім өндірісіне қол жетімділігі болады және де экономикалық пайдалану тиімді емес. Сондықтан, бұл жобада мәселелердің шешімдерінің бірі физика-механикалық және функционалдық қасиеттерін жақсарта отырып, материалдың өзіндік құнын төмендету болып табылады.
Ыстыққа төзімді материалдарды өндірудін өндірістік процесінде жасау технологиясында болып табылады, сол себепті энергияны және енбекті көр қажет етеді. Мәселені шешу әдістердін бірі өзін-өзі тарататын жоғары температуралы синтез әдісі болып табылады. Ал материалдың өзіндік құнын төмендету үшін ұнтақ түріндегі өндіріс қалдықтары машина жасау қалдықтары ( ШҚО "Востокмашзавод" АҚ металды термиялық өңдеу процесінде легирленген болаттың қалдықтары), алюминий, алюминий оксиді, хром оксиді, ферросилиций, металл-керамикалық қасиеттері бар кеуекті материал алу үшін сирек жер металдарының құрамындағы табиғи минералдар аз мөлшерде пайдаланылатын болады.
Жобаны іске асыру нәтижесінде ұнтақтардың төмен құны мен материалды алу әдісін қолдану арқасында бәсекеге қабілетті материал алынады. Отандық табиғи кендерді, өндіріс қалдықтарын пайдаланудың арқасында материалдың өзіндік құны шетелдіктерге қарағанда арзан болады, бұл жобаны коммерцияландыру кезінде әлемдік нарықта бәсекеге қабілеттілікке әкеледі.
Жобаның мақсаты: Өздігінен таралатын жоғары температуралы синтез әдісі арқылы кеуекті композиті материалды негізінде газдарды тазартуға арналған сүзгілерді жасау. Оның кұрамында ұнтақ ретінде легірген болатын окалинасы , алюминий оксиді, алюминий, титан карбиді, хром карбиді, хром оксиді, ферросилиций және табиғи минералдар бар сирек жер металдарының аз мөлшерде құрамындағы негізінде қолданып қажетті физика-механикалық және функционалдық қасиеттеріне материалды құру.
Жобаның күтілетін нәтижелері және алынған нәтижелері:
| Год |
Зерттеу бойынша алынған нәтижелері. |
|---|---|
|
2025 жыл |
Плазмалық синтез реаккция арқылы тоқпен доғалық разрядпен ауа ортасында титан карбидін оксид карбидтен жасау. Механоактивация әдісімен метал керамикалық ұнтақтарды өнімді араластыру. |
| 2026 жыл |
Өзінен-өзі таратылатын жоғарғы температуралы синтез әдісімен метал керамикалық ұнтақтардан материал үлгілерін алу және материалдың микроқұрылымын, фазалық, химиялық құрамын, физика-механикалық және функционалдық қасиеттерін зерттеңіз. Плазмалық синтез реакция арқылы тоқпен доғалық разрядпен ауа ортасында карбид хромді оксид хромнан жасау. Механоактивация әдісімен метал керамикалық ұнтақтарды өнімді араластыру. |
| 2027 жыл |
Өзінен-өзі таратылатын жоғарғы температуралы синтез әдісімен метал керамикалық ұнтақтардан материал үлгілерін алу және материалдың микроқұрылымын, фазалық, химиялық құрамын, физика-механикалық, функционалдық қасиеттерін зерттеу және салыстырмалы талдау жасау. Сондай ақ жобаны іске асыру кезінде зерттеу жұмыстары жүргізіледі, алынған нәтижелер жарияланатын болады:
|
02.06.2025
