Психология

Сипаттама: Психология саласындағы білім жеке тұлғаның дамуына қоғам мен мәдениеттің әсері, адам мінез-құлқының қалыптасуы туралы терең түсінік береді, олардың адам өміріне әсерін кеңірек түсінуге ықпал етеді. Адам іс-әрекетінің әр түрлі аспектілерін зерттей отырып, студенттер әр түрлі жағдайларда адамдарды бағалай алады және олардың басқалармен қарым-қатынасын қалай жақсарту керектігін білетін болады. Тұлғаның әлеуметтік-психологиялық қасиеттері. Тұлға белсенділігі және оның қалыптасуы. Адамның мінез-құлқын басқарудағы эмоциялардың орны. Тұлғааралық таным мен тұлғааралық қатынастардың әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктері. Көшбасшылық және басшылық. Психологиялық қақтығыстардың ерекшеліктері және оларды ұжымда шешу жолдары.

Кредиттер саны: 2

Пререквизиты:

• Адам. Қоғам. Құқық. Мектеп курсы

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	7.5
Практикалық жұмыстар	15
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	15
СӨЖ	22.5
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	Ауызша емтихан

Компонент: Міндетті компонент

Цикл: Жалпы білімдік пәндер

Мақсат

• Жалпы психология курсын меңгеру негізінде студенттердің психологиялық ойлауын дамыту, семинарларда психологиялық құбылыстардың дағдылары мен жүйелерін талдауды қалыптастыру.

Міндет

• студенттердің ғылыми ой-өрісін кеңейту үшін, олардың теориялық дайындықтарын арттыру; субъектінің іс-әрекеті, танымы және қарым-қатынасы ретінде адамды психологиялық тұрғыдан талдау; негізгі психологиялық ұғымдар, олардың анықтамаларымен таныстыру және олардың мазмұны мен мәнін түсіну; шығармашылық, стандартты емес ойлауды қалыптастыру; психологиялық ойдың классикалық үлгілерімен танысу; индивидтердің әлеуметтік мінез-құлқының әмбебап үлгілерін теориялық негіздеуге ықпал ету: адамдар арасындағы қарым-қатынастың түрлері мен формалары; болашақ практикалық іс-әрекетінде психологиялық білімдерді қолдану.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Жоғарғы мектеп психологиясының пәнін, мақсатын және міндеттерін білу; - жоғарғы мектеп психологиясының қалыптасу және даму тарихын білу; - қазіргі кездегі жоғарғы мектеп психологиясының өзекті мәселелерін, дамуындағы бағыттарын және концепцияларын білу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Болашақ кәсіби іс- әрекет үшін қажетті компетенттіліктерді дамыту; - оқу процесіндегі оқытушы мен студенттердің тиімді әлеуметтік-психологиялық өзара әрекеттестіктерінің және қарым-қатынастарының тәсілдерімен таныстыру; - кәсіби қарым – қатынас дағдыларын дамыту; - оқытудың инновациялық технологияларын қолдана отырып, сабақ өткізуге (дәрістер, семинарлар) психологиялық дайындау.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Кәсіби қарым – қатынас дағдыларын дамыту, өз пікірін айта алу, өз пікірін қорғай алу және қарым-қатынастағы адамды түсінуге тырысу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Болашақ кәсіби қызметі үшін қажетті құзіреттіліктерді дамыту; - Оқу процесіндегі оқытушы мен студенттердің тиімді әлеуметтік-психологиялық өзара әрекеттестіктері және қарым-қатынастары тәсілдерімен таныстыру; - Кәсіби қарым – қатынас дағдыларын дамыту.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Педагогикалық шеберліктің теориялық және практикалық негіздерін білу; - жоғарғы мектепте сабақ берудің қазіргі кездегі әдістері мен тәсілдерін тиімді пайдалана білу; - сабақтарды (дәрістерді, семинарларды), емтихандарды және сынақтарды дайындау мен өткізудің қажетті психологиялық-әдістемелік ресурстарын пайдалана білу; - студент тұлғасын және студенттік топты зерттеудің адекватты психодиагностикалық әдістерін қолдана білу; - кәсіптік қарым-қатынас дағдыларын дамыту.

Оқыту әдістері

- Интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: ведущая (басқарылатын) дискуссия немесе әңгімелесу; модерация; - слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; -іздестіру - зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу есептерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	1-8 семинарларға ауызша жауап	0-100
	Рубежный контроль - тестирование
2  рейтинг	9-15 семинарларға ауызша жауап	0-100
	Рубежный контроль - тестирование
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз
Практикалық сабақтар және ағымдағы аттестаттау бойынша	Жүйелі теориялық білімдерін көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, қорытындылар мен жалпылаулар, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуде еркін сөйлейді және нақтылау сұрақтарына тез жауап береді.	Күшті теориялық білімді танытады, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, қорытындылар мен жалпылаулар, мысалдар келтіреді, монологтық сөйлеуде еркіндігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге ол болмашы қателіктер жібереді немесе өз бетінше қателіктерді түзетеді	Терең емес теориялық білімдерін көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдауда нашар қалыптасқан дағдыларды көрсетеді; дәлелді қорытынды жасау және мысалдар келтіру қабілетінің жеткіліксіздігі, монологтық сөйлеудің, терминологияның, логикалық және баяндау жүйелілігінің жеткіліксіздігін көрсетеді, мұғалімнің түзетуі арқылы ғана түзетілетін қателер жібереді.	Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды; монологтық сөйлеуді нашар меңгергенін көрсетеді, терминологияны білмейді, баяндау логикасы мен жүйелілігінің жоқтығын көрсетеді, мұғалімнің түзетуімен де түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабақта жауап беруден бас тартады.

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Психология ғылым ретінде
• Психика - психологияның зерттеу объектісі ретінде
• Танымдық процестер психологиясы
• Эмоциялар және эмооналды интеллект
• Психологиядағы ерік түсінігі
• Психикалық күйлер және оларды реттеу
• Жеке тұлғаның психологиялық ерекшеліктері
• Жеке тұлға қызметінің бағыты мен мотивтері
• Тұлға психологиясы
• Өмірдің мәні және кәсіби өзін-өзі анықтау психологиясы
• Тұлғаның денсаулық психологиясы
• Жеке тұлға мен топтардың қарым-қатынасы
• Қарым-қатынас процесінің үш құрылымдық компоненті
• Конфликт (қақтығыс, жанжал)
• Техника және тиімді коммуникацияның тәсілдері

Негізгі әдебиет

• Анцупов А.Я., Шипилов А.И. «Конфликтология». – М.: Юрайт, 2017.
• Баттерворт Дж., Харрис М. Принципы психологии развития. - М., 2018.
• Маклаков А.Г. Общая психология: Учебник для вузов. – СПб.: Питер, 2018.
• Даниел Гоулман. Эмоциональный интеллект. Почему он может значить больше, чем IQ. Изд-во Манн, Иванов и Фербер: 2018. -560 с.
• Майерс Д. Әлеуметтік психология [Мәтін] = Social Psychology: [оқулық] / Д. Г. Майерс, Ж. М. Туенж ; ауд. Г. Қ. Айқынбаева [және т.б.]. - 12-бас. - Астана: «Ұлттық аударма бюросы» ҚҚ, 2018. - 559, [1] б.: сур. - (Рухани жаңғыру).
• Шульц Д. Қазіргі психология тарихы [Мәтін] = A History оf Modern Psychology : [монография] / Д. Шульц, С. Э. Шульц ; ауд. Б. Қ. Ақын [және т.б.]. - 11-бас. - Астана : "Ұлттық аударма бюросы" ҚҚ, 2018. – 447 [1] б.: сур. - (Рухани жаңғыру).
• Ефимова Н.С. Социальная психология. – Москва: Юрайт, 2017.
• А.Г.Маклаков Общая психология: Учебник для вузов, 2016.
• И.В.Островская Психология общения. Учебник. 2018.
• Л.Д.Столяренко Основы Психологии. Учебное пособие. 2014
• 5. Аронсон Э. Көпке ұмтылған жалғыз [Мәтін] = The Social Animal: әлеуметтік психологияға кіріспе: [оқулық] / Э. Аронсон ; ауд. Д. Д. Дүйсенбеков [және т. б.]. - 11-бас. - Астана: "Ұлттық аударма бюросы" қоғамдық қоры, 2018. - 407, [2] б. - (Рухани жаңғыру).
• Шульц Д. Қазіргі психология тарихы [Мәтін] = A History оf Modern Psychology : [монография] / Д. Шульц, С. Э. Шульц ; ауд. Б. Қ. Ақын [және т.б.]. - 11-бас. - Астана : "Ұлттық аударма бюросы" ҚҚ, 2018. – 447 [1] б.: сур. - (Рухани жаңғыру).

Қосымша әдебиеттер

• Выготский Л.С. Психология развития как феномен культуры. – М.: МПСИ, 2011.
• Пряжников Н.С. Профессиональное и личностное самоопределение. – М.: МПСИ, 2006.
• Психологическое сопровождение выбора профессии / Под ред. Л.М.Митиной. - М.: МПСИ: Флинта, 2008.
• Фельдштейн Д.И. Психология развития личности в онтогенезе. - М., 2009
• Humphreys P. «The Oxford Handbook of Philosophy of Science». – Oxford University Press, 2016.