2023 жылғы 25 қыркүйекте ҚР-дағы ең көне үздіксіз жұмыс істейтін ғылыми-пікірталас алаңы - "Қазақстандағы және іргелес аумақтардағы этнодемографиялық процестер" ХХІІ халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының ашылуы өтті. Конференция екі күнге жалғасып, бірінші Достық үйінде - ШҚО Қоғамдық даму басқармасының қоғамдық келісім орталығында, екінші күні - Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінде өтті.
Конференцияның ашылуында қатысушыларға ШҚТУ стратегиялық даму жөніндегі проректоры Ертай Сұлтан, осы ғылыми іс - шараның бастауында тұрған және конференция тарихына елеулі үлес қосқан ардагерлер- философия ғылымдарының кандидаты, 1990 жылдары Д. Серікбаев атындағы ШҚТУ әлеуметтік-экономикалық мәселелер жөніндегі проректоры, Л. В. Столярова, тарих ғылымдарының кандидаты, С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінің ардагері И. А. Полтаранин, ШҚО халқы Ассамблеясы хатшылығының меңгерушісі, Өскемен қаласының Құрметті азаматы Л.Б. Шик құттықтау сөз сөйледі.
Конференция жұмысын бастауды құптағандардың қатарында біздің шетелдік әріптестеріміз - Марк Эли, ұлттық ғылыми зерттеулер орталығы директорының орынбасары (Париж, Франция Республикасы), Томаш Кучера, Чарльз университетінің Геодемография және демография кафедрасының профессоры (Прага, Чехия Республикасы), Жамайкат Омурова, т. ғ. д., профессор, Ж. Баласағын атындағы Қырғыз ұлттық университетінің Аймақтану және қырғызтану кафедрасының меңгерушісі (Бішкек, Қырғыз Республикасы) де болды. Конференция жұмысына "ШҚО Қоғамдық даму басқармасының Достық Үйі - Қоғамдық келісім орталығы" КММ директоры Эльдар Төлеубекұлы Төлеубеков шығармашылық табыс тіледі.
Пленарлық бөлімде демография, этнодемография, әлеуметтану және этностардың демографиялық тарихы саласындағы соңғы зерттеулерге арналған бес баяндама оқылды. Сонымен қатар Сағынбаева Аяулым Зарлықанқызы, Чарльз университетінің докторанты (Charles University), демография магистрі (Астана, Қазақстан Республикасы), Григоричев Константин Вадимович, әлеуметтану ғылымдарының докторы, Иркутск мемлекеттік университетінің (Иркутск, Ресей Федерациясы) Ғылыми жұмыс және халықаралық қызмет жөніндегі проректоры, Бляхер Леонид Ефимович, философия ғылымдарының докторы, Тынық мұхиты мемлекеттік университетінің жоғары әлеуметтік және саяси ғылымдар мектебінің профессоры (Хабаровск, Ресей Федерациясы), Сырдыбаев Тұратбек Тоқтобекұлы, тарих ғылымдарының кандидаты, доцент, Ж. Баласағұн атындағы Қырғыз ұлттық университетінің тарих және аймақтану институтының директоры (Бішкек, Қырғыз Республикасы) сөз сөйледі.
Жанна Сәкенқызы Әубәкірова, тарих ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор, Д. Серікбаев атындағы ШҚТУ "DIGITAL SOCIAL RESEARCH" халықаралық ғылыми-зерттеу орталығының жетекшісі (Өскемен, Қазақстан Республикасы) Конференцияны ұйымдастырушылар атынан "Қазақстанның демографиялық дамуының негізгі бағыттары: үрдістер мен перспективалар" атты жұмысын ұсынып, "DSR" ғылыми ұжымының жетістіктері және оны одан әрі дамыту жоспарлары туралы әңгімеледі. Конференция аясында "DSR" ғылыми жұмыстарының көрмесі ұйымдастырылып, жақында шыққан "Қазақстандағы тууды жаңғырту: Әлеуметтік-мәдени аспект" атты 2 томдық басылымның және 2021-2023 жж. "қалалық қазақтардың репродуктивті мінез-құлқының өңірлік ерекшеліктері"социологиялық зерттеу нәтижелері бойынша қорытынды талдамалық есептің тұсаукесері өтті.
Конференция жұмысы "Урбанизация контекстіндегі көші-қон және әлеуметтік-демографиялық трансформация" сессиясымен жалғасты.
26 қыркүйекте "Әлеуметтік-демографиялық өлшемдегі қалалық қазақтардың репродуктивті мәдениеті", "Заманауи әлеуметтік-демографиялық процестерді зерттеудің негізі ретінде ретроспективті зерттеулер", "Демографиялық процестерді социологиялық өлшеу: компаративистиканың әлеуеті", "Этномәдени процестер және демографиялық даму контекстіндегі мәдениетаралық диалог" бағыттары бойынша сессиялар өтті.
Конференцияға қатысуға әртүрлі ғылыми бағыттарды қамтитын және пәнаралық зерттеу кеңістігінің белсенді дамуын көрсететін 50-ден астам баяндама ұсынылды.
Конференция ҚР Ғылым және білім министрлігінің Ғылым комитеті қаржыландыратын "қалалық қазақтардың репродуктивті мінез-құлқының өңірлік ерекшеліктері: үрдістер мен перспективалар" гранттық жобасын іске асырудың қорытынды нәтижесі болып табылады (грант AP09260600).
