Жобаның атауы: АР26198933 «Қазақстанның шығысы: Семей және Өскемен қалалық кеңістігін әлеуметтік-демографиялық және әлеуметтік-мәдени трансформациялау траекториялары».

2025–2027 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру конкурсы (Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі).

Жоба жетекшісі: Алексеенко Александр Николаевич, тарих ғылымдарының докторы

Идентификаторлар:

Жобаның зерттеу тобы:

№ ТАӘ Жоба бойынша лауазымы Сәйкестендіргіштері (Scopus Author ID, Researcher ID, ORCID, егер бар болса) және тиісті бейіндерге сілтемелері

1.

Әубәкірова Жанна Сәкенқызы, тарих ғылымдарының кандидаты,

қауымдасқан профессор

Жетекші ғылыми қызметкер

Researcher ID Web of Science: AAQ-9963-2020

Researcher ID in Publons: AAQ-9963-2020

Scopus Author ID: 57201672334

ORCID ID: 0000-0003-1179-5518

https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57201672334

2.

Столярова Элеонора Олеговна,

әлеуметтану ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор

Бас ғылыми қызметкер

Scopus Author ID: 57372061600

Researcher ID Web of Science: AGL-5016-2022

ORCID: 0000-0003-0722-1589

https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57372061600

3.

Краснобаева Нелли Леонидовна, тарих ғылымдарының кандидаты

Бас ғылыми қызметкер

Scopus Author ID: 59404384600

Researcher ID Web of Science: HNC-3380-2023

ORCID ID: 0000-0002-9081-0191

https://www.webofscience.com/wos/author/record/38423594

4.

Сәрсембаева Гүлжан Әлібекқызы, тарих ғылымдарының кандидаты

Аға ғылыми қызметкер

ORCID: 0000-0003-1371–1656

https://orcid.org/0000-0003-1371-1656

5.

Қасенова Әйгерім Жомартқызы,

Магистр, «Этнополитология» мамандығы

Кіші ғылыми қызметкер

https://orcid.org/0009-0008-6314-4497

6.

Махметова Надира Аманжолқызы, Phd, «Тарих» мамандығы

Кіші ғылыми қызметкер

Scopus Author ID: 59168074200

https://orcid.org/0000-0001-6701-8019

7.

Өмірзақ Тамерлан Ержанұлы,

гуманитарлық ғылымдар магистрі, Гумилев атындағы ЕҰУ докторанты, «Тарих» білім беру бағдарламасы

Кіші ғылыми қызметкер

Researcher ID SCOPUS: 57372221300,

Researcher ID Web of Science: ХЧХ-0944-2022

ORCID ID: 0000-0002-2295-8741

https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57372221300

Жобаның аңдатпасы:

Қазақстан Республикасының этнодемографиялық, әлеуметтiк-экономикалық және әлеуметтiк-мәдени даму үрдiстерi урбанизация процестерiмен айқындалады. Қазіргі уақытта ауыл мен қала көптеген әлеуметтік-экономикалық, әлеуметтік-мәдени желілермен байланысты. Қалалар өзiне мәдени-дәстүрлi де, сондай-ақ жаңғыртылатын да компоненттердi алады. Нақ осы этнодемографиялық процестер қоғам өмiрiнiң басқа салаларында өзгерiстерге әкеледi, әлеуметтiк-экономикалық серпiн көбiнесе әлеуметтiк-мәдени өзгерiстердiң салдары болып табылады. Тарихтың кеңестік кезеңінде баламасы жоқ жаңа қалалық кеңістік қалыптасуда. Процесс қазақстандық мегаполистердегі, ең алдымен бүкіл Қазақстан халқының тартылыс орталығы болып табылатын Астана мен Алматыдағы серпінді әлеуметтік өзгерістердің есебінен жүріп жатыр.

Қазақстандық провинциядағы жағдайдың даму үрдісі қандай? Мұнда егеменді қалалық кеңістіктің қалыптасуы қандай сценарий бойынша жүріп жатыр? Қалыптасқан өңірлік ерекшелікке байланысты бірыңғай алгоритм жоқ шығар. Көп нәрсе тарихи мұраның инерциясына, қала халқының жұмыспен қамтылу құрылымының ерекшеліктеріне, қоныстандырудың этникалық сараланған жүйесіне, ауылдан қалаға көші-қон ағынының қарқындылығына байланысты.

 Жергілікті ауылдық ортамен тығыз байланысты республиканың облыс орталықтарында жағдай шоғырланған түрде тіркеледі.

Жобаның мақсаты облыс орталықтарының қалалық және қала маңындағы кеңістігін әлеуметтік-демографиялық және әлеуметтік-мәдени трансформациялау траекториясын анықтау, Семей және Өскемен қалаларының мысалында олардың даму перспективаларын модельдеу болды.

Жобаның күтілетін нәтижелері және алынған нәтижелері:

Жыл Зерттеу бойынша алынған нәтижелері

2025 жыл

- Урбанизация процестерiнiң шетелдiк және қазақстандық зерттеулерiн талдау.

- Зерттеу деректерінің базасы.

- Қазақстанның қалалық кеңістігін қалыптастырудың ерекшеліктерін анықтау.

- Этникалық және әлеуметтік-демографиялық сипаттамасы. Шығыс Қазақстан қала халқының өзгеруі.

- Мақаланы КОКНВО ұсынған рецензияланатын шетелдік және (немесе) отандық басылымда жариялау.

- Әлеуметтанушылық зерттеу бағдарламасы мен құралдары.

- Әлеуметтанушылық зерттеудің бірінші кезеңінің материалдары.

- «Қазақстанның қалалық кеңістігін қалыптастырудың ерекшеліктері» ғылыми вебинары.

2026 жыл

- Халық санағы мен ағымдағы статистика деректері бойынша Шығыс Қазақстан қаласының этникалық және әлеуметтік-демографиялық өзгерістерін талдау (1989-2024 жж.).

- Семей және Өскемен маңындағы қала маңы құрылымы.

- Қазақстан шығысының өңiрлiк қалалық орталықтарын қалыптастыру кезеңдерi.

- Әлеуметтанушылық зерттеудің екінші кезеңінің материалдары.

- Вебинарларда, халықаралық конференцияларда сөз сөйлеу.

- Облыс орталықтарының көрнекі кеңістігінің өзгеру сипаттамасы.

- КОКНВО ұсынған рецензияланатын шетелдік және (немесе) отандық басылымда екі мақала жариялау.

- Қазақстандық БАҚ контент-талдау нәтижелері бойынша талдамалық есеп.

- Мақала немесе шолу - Social Science Citation Index, Science Citation Index Expanded, Arts and Humanities Citation Index және (немесе) Web of Science базаларында индекстелетін және (немесе) CiteScore бойынша пайыздық пайызы бар рецензияланатын ғылыми басылымда opus кемінде 35 (отыз бес).

- Жоба материалдары бойынша ғылыми-әдіснамалық вебинар.

2027 жыл

- Қазақстандағы облыс орталықтарын дамыту перспективаларының нұсқалары (Шығыс өңірі мысалында).

- Қалалардың сандық динамикалық карталары.

- «Шығыс Қазақстанның облыстық орталықтары: әлеуметтік-демографиялық әлеует» монографиясы

- КОКНВО ұсынған рецензияланатын шетелдік және (немесе) отандық басылымда екі мақала жариялау.

- Әлеуметтік зерттеудің екі кезеңінің нәтижелері бойынша талдамалық есеп.

- Мемлекеттік органдарға әдістемелік ұсынымдар

- Жобаны іске асыру нәтижелері бойынша қорытынды ғылыми есеп.

- Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдарының жинағы.

- Екі мақаланы немесе шолуды жариялау - Social Science Citation Index, Science Citation Index Expanded, Arts and Humanities Citation Index индекстелетін рецензияланатын ғылыми басылымда және (немесе) Web of Science базасында және (немесе) CiteScex бойынша процентилі бар Scopus базасында кемінде 35 (отыз бес).

- Жоба аяқталғаннан кейін 2 (екі) жылдан кешіктірмей диссертация қорғаумен 1 (бір) философия докторы (PhD) дайындалды.
Соңғы өзгерістер күні:
07.11.2025