Жоба іске асырылатын конкурстың атауы: 2021-2023 жылдарға арналған ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламалар бойынша бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бойынша конкурс (ҚР БҒМ)
Бағдарламасы әзірленген стратегиялық маңызды мемлекеттік міндет (басым бағыт): Ақпараттық, телекоммуникациялық және ғарыштық технологиялар. Мамандандырылған ғылыми бағыт: Ақпараттық, телекоммуникациялық және ғарыштық технологиялар, Жоғары өнімді есептеу технологиялары, Геоақпараттық технологиялар мен жүйелер
Бағдарламаның басталуы мен аяқталуының болжамды күні: 01.05.2021-31.12.2023. Ұзақтығы - 32 ай.
Бағдарламаны ұйымдастырушы - өтінім беруші: «Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университеті» коммерциялық емес акционерлік қоғамы.
Бағдарламаны орындаушылар: «Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университеті» КЕАҚ, "Ернар" шаруа қожалығы (Девятка ауылы), "Маяк "ШҚ" ЖШС (Ольгинка ауылы).
Жобаның ғылыми жетекшісі:
биология ғылымдарының докторы,
профессор Шаймарданов Жасұлан Құдайбергенұлы
Аңдатпа
Бағдарламаның мақсаты - Қазақстандағы дәлме-дәл егіншілік жүйесі элементтерінің өзара әрекеттесуі үшін геоақпараттық қолдаудың (ГАҚ) ғылыми негізделген технологиялық схемасын құру, оның ішінде фуллеренол негізінде нанопрепараттарды қолдану. Дамыған аграрлық секторы бар жетекші елдердің тәжірибесі көрсеткендей, бұл салаға сандық технологиялар енгізілген кезде өндірісті, жұмыс істеуді, басқаруды және қызметтерді ақпараттандыру ауылшаруашылық өнімдерінің айналымы моделін өзгертеді, ауылшаруашылығындағы электрондық сауданың дамуына түрткі болады, өнімдер, ауыл шаруашылығындағы сандық технологиялық жетістіктерді көрсету мен таратуды тездетеді. Ауылдың экономикалық дамуына ықпал етеді. Отандық ауыл шаруашылығының қазіргі жағдайын және сыртқы және ішкі ортаны өзгерту үдерістерін жеделдетуді ескере отырып, ауылшаруашылық өндірісінің сандық трансформациясы әсіресе өзекті болып табылады, өйткені бұл айтарлықтай экономикалық өсімді қамтамасыз етудің маңызды көзі болып табылады. Бұл бағдарлама ауылшаруашылығында шешім қабылдау үдерісіне мәліметтер базасын басқару жүйелерін енгізу арқылы агроөнеркәсіптік кешенге IT технологияларды енгізуге бағытталған.
Бағдарламаның мақсаты:
Бағдарламаның мақсаты Қазақстанда дәлме-дәл егіншілік жүйесі элементтерінің, оның ішінде фуллеренолдар негізінде нанопрепараттарды қолдану арқылы тиімді өзара іс-қимыл жасауы үшін геоақпараттық қамтамасыз етудің (ГАҚЕ) ғылыми негізделген технологиялық схемасын жасау болып табылады. Бағдарлама Деректер базасын басқару жүйесін ауыл шаруашылығында шешімдер қабылдау процесіне интеграциялау арқылы агроөнеркәсіптік кешенге IT-технологияларды енгізуге бағытталған.
Бағдарламаның міндеттері
Негізгі міндеттері:
- қазіргі уақытта әзірленген дақылдардың шығымдылығын арттыру бағытында дәлме-дәл егіншілік жүйесінің жекелеген элементтерін пайдалану тиімділігіне талдау және бағалау жүргізу;
- ғарыштық түсіру материалдары бойынша және ұшқышсыз ұшу аппараттарынан (ҰҰА) кейіннен зерттелетін аумақтың сандық карталары мен модельдерін жасай отырып, ауыл шаруашылығы алқаптарының әлеуетін қашықтықтан зерттеуді орындау (эксперименттік шаруа қожалықтары мысалында);
- одан әрі агротехникалық және жерге орналастыру іс-шараларын негізді жүргізу үшін топырақты зерттеу кешенін ұйымдастыру және қамтамасыз ету проблемаларын анықтау мақсатында өңірдегі топырақтың жай-күйін агрохимиялық бағалауды орындау (эксперименттік шаруа қожалықтары мысалында);
- шаруашылықты тиімді басқару үшін жаңа бағдарламалық-аппараттық қамтамасыз етуді пайдалана отырып, физика-техникалық құралдардың мүмкіндіктерін зерделеу және игеру (агроландшафттарда әртектілік шекараларын анықтау және бекіту және егістіктердің агроэкологиялық жағдайлары мен олардың мекендеу ортасын оңтайландыруды қамтамасыз ететін сараланған технологиялық әсерлерді орындау);
- Қазақстан жағдайында дәлме-дәл егіншіліктің ақпараттық-техникалық мүмкіндіктерін, ГАЖ-технологияларды және қашықтықтан зондтау деректерін пайдалана отырып, түсімділікті арттыру көрсеткіштерін зерделеу мен басқаруда дәлме-дәл егіншілік жүйесі мен ақпараттық технологиялар элементтерін пайдалануды іске асырудың ғылыми-әдістемелік базасын әзірлеу;
- ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігі мен басқарылуын едәуір арттыруды қамтамасыз ету мақсатында ауыл шаруашылығы дақылдарының егістерін өңдеу үшін фуллерендер негізінде пайдалы функциялар кешені бар нанопрепараттар әзірлеу.
Шетелдік ғалымдар - серіктестер:
Евгений Левин - PhD докторы, Мичиган технологиялық университетінің профессоры, АҚШ. Жер, планетарлық және ғарыштық ғылымдар институты мен Ұлы көлдер ғылыми-зерттеу институтының консультативтік кеңесінің мүшесі. Хирш индексі - 51 SCOPUS дерекқоры бойынша, https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=7202747038. Жобадағы рөлі - машиналық оқыту және жасанды интеллект әдістері шеңберінде Жерді қашықтықтан зондтау мәліметтерін біріктіру, бұлтты есептеу технологиясында жұмыс істейтін бағдарламалық өнімді әзірлеу және сынау бойынша зерттеулерді үйлестіру, ақылды ауыл шаруашылығын қолдауға арналған ұшу аппараттары мен Жерді бақылау жүйелері, Web of Science мәліметтер дерекқорында Q1-Q3 квартилдеріне енгізілген басылымдарда бірлескен ғылыми мақалалар дайындау және жариялау.
Александр Блохин - т.ғ.д., СПбМТИ профессоры. Scopus дерекқоры бойынша Хирш индексі - 7. Жобадағы рөлі - С60 және С70 жеңіл фуллерендердің суда еритін туындыларының гетерогенді-каталитикалық синтезі бойынша зерттеулер жүргізу (фуллеренолдар, карбон қышқылдарының эфирлері, амин қышқылдары бар аддуктар), үш есе изотермиялық ерігіштік диаграммаларын зерттеу және модельдеу: фуллерендердің суда еритін туындылары - өтпелі элементтердің тұздары (d, 4-f, 5-f) – су, ерігіштіктің жартылай эмпирикалық моделін және екілік жүйелердегі нанокластер қауымдастығын (VD-AS) және күшті электролиттердің ерітінділеріндегі нанокластердің ерігіштігі модельдері - өтпелі элементтердің тұздары (d, 4-f, 5-f). Web of Science дерекқорындағы Q1-Q3 квартилдеріне енгізілген рецензияланатын басылымдарда бірлескен ғылыми мақалалар дайындау және жариялау.