2025 жылғы 27 қарашада Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінің (ШҚТУ) базасында Шығыс Қазақстан облысы білім басқармасының Өңірлік психологиялық қолдау және көмек орталығымен бірлесіп жастардың ойынға тәуелділігін ерте анықтау және алдын алу мәселелеріне арналған воркшоп өтті. Іс-шара AP26101217 «Қазақстандағы ойынға тәуелділіктің кешенді зерттеуі және алдын алу моделі: пәнаралық тәсіл» жобасын іске асыру шеңберінде өтті. Воркшоптың мақсаты педагогтардың, психологтардың және басқа да мүдделі мамандардың лудоманияның ерте белгілерін танудағы құзыреттілігін арттыру, сондай-ақ білім беру ортасы мен отбасында ойынға тәуелділік тәуекелдерін азайту бойынша алдын алу, сүйемелдеу және ведомствоаралық өзара іс-қимылдың практикалық дағдыларын дамыту болды.
ШҚТУ мен ШҚО білім басқармасының Өңірлік психологиялық қолдау және көмек орталығының бірлескен бастамасы университет, білім беру ұйымдары мен балалар мен жасөспірімдердің психикалық денсаулығын қорғау саласындағы бейінді қызметтер арасындағы әріптестікті нығайтуға бағытталған. Воркшоп мектептер мен колледждердің педагогтарының, практик-психологтардың, білім беру органдарының, денсаулық сақтау мамандарының және зерттеу қоғамдастығы өкілдерінің сындарлы диалогы үшін кәсіби алаңға айналды. Экономика, педагогика, психология, әлеуметтану және қоғамдық денсаулық сақтау салаларын біріктіретін іс-шараның пәнаралық форматы ШҚТУ-дың қоғам сұраныстарына бағытталған зерттеулерді дамытуға арналған стратегиялық бағытына сәйкес келеді және өңірде қауіпсіз, қолдаушы және инклюзивті білім беру ортасын қалыптастыруға ықпал етеді.
Бағдарлама аясында қазақстандық жастар арасында лудоманияны зерттеу бойынша жобаның негізгі нәтижелері мен жоспарлары ұсынылды. Жоба жетекшісі А. Самамбаева қазақстандық контекстке және цифрлық ортаның ерекшеліктеріне бейімделген профилактиканың пәнаралық моделін әзірлеудің мақсаттарын, құрылымын және күтілетін нәтижелерін атап өтті. Н. Сайфулина мотивациялық факторларға, теріс тәуелділіктерге, экономикалық салдарға және құмар ойындарды құқықтық реттеуге баса назар аудара отырып, Z буыны арасындағы ойынға тәуелділікке арналған презентация ұсынды. Жеке блок ойынға тәуелділік бойынша халықаралық және ұлттық зерттеулерге шолу жасауға арналды: төрт негізгі кластер бөлінді: қауіпті мінез-құлық және патологиялық құмар ойындар, когнитивті процестер және шешім қабылдау, интернетке тәуелділік және жеке ерекшеліктер, бұл қатысушыларға лудоманияның көпфакторлы табиғатын жақсы түсінуге мүмкіндік берді.
Воркшопта Қазақстанның ойынға тәуелділікке қарсы іс-қимыл саласындағы құқықтық және институционалдық базасына ерекше назар аударылды. Өз сөзінде Л. Қожағелдиева ҚР Туризм және спорт министрлігінің индустрияны реттеудегі рөлін, жарнамаға шектеулер енгізуді, сондай-ақ азаматтардың жекелеген санаттары үшін құмар ойындарға қатысуға ұзақ мерзімді тыйым салуды атап өтіп, құмар ойындардың тәуекелдері туралы хабардарлықты арттырудың қазақстандық тәжірибесін ұсынды. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің ойынға тәуелділікті емдеу мен алдын алуды ұйымдастыру жөніндегі бастамалары қаралды: ICD-11 жіктемесін ескере отырып әзірленген клиникалық хаттама, балаларға, студенттерге және халықтың осал топтарына тегін қызмет көрсететін психикалық денсаулық орталықтарының қызметі таныстырылды. Сарапшылардың пікірінше, елде проблемалық құмар ойындары бар бірнеше ондаған мың адам бар, бұл ретте ресми тіркелген пациенттер айтарлықтай аз, бұл жасырын сырқаттанушылық пен стигма проблемасын көрсетеді.
Воркшоп қорытындысы бойынша қатысушылар білім беру ұйымдарында лудоманияның жүйелі, ғылыми негізделген профилактикасының жоғары өзектілігін және ата-аналар, мектеп психологтары мен әлеуметтік педагогтар арасында ағартушылық жұмысты күшейту қажеттігін атап өтті. Келесі қадамдар ретінде AP26101217 жобасының командасы психологтармен және педагогтармен үйлестіре отырып, оқушыларға арналған ұлттық сауалнамаға арналған құралдарды пысықтауды жалғастырады, деректерді жинауды және көпсалалы талдауды (психологиялық, экономикалық, педагогикалық, құқықтық) жүргізеді, педагогтар үшін әдістемелік және білім беру бағдарламаларын әзірлейді, сондай-ақ құмар ойындар саласындағы саясат пен заңнаманы жетілдіру бойынша ұсынымдар дайындайды. Қатысушылардан алынған қорытындылар мен кері байланыс AP26101217 жобасын одан әрі іске асыруға интеграцияланатын болады және Қазақстанның балалары мен жастары арасында ойынға тәуелділік тәуекелдерін төмендетудің тиімді тетіктерін әзірлеу үшін негіз болады.
